ایران پر از دریاچه‌هایی خوش رنگ و نقش است که مانند بهشت طبیعت‌گردها می‌ماند. جاهایی که شاید تا به حال نامشان را هم نشنیده باشید، ولی از دیدنشان مدهوش شوید. اگر دوست دارید تا با دریاچه های زیبای ایران آشنا شوید، ما در این مقاله به معرفی محبوب‌ترین آنها خواهیم پرداخت.
دریاچه های ایران
شما با کدام یک از دریاچه‌های ایران بیشتر آشنا هستید؟ کدام‌ها تا به حال دیده‌اید؟ حتما می‌دانید که کشور ما دریاچه‌های زیادی دارد که هرکدام با زیباییشان حال و هوای گردشگران را عوض می‌کنند. در این میان بعضی از دریاچه‌ها مثل گهر، ارومیه، آوان، مارمیشو و زریوار از شهرت بیشتری برخوردارند. ولی این دلیل نمی‌شود که به دیگر دریاچه‌های زیبای ایران نپرداخت. اگر کمی حس ماجراجویی داشته باشید، حتما تمایل دارید تا دیگر دریاچه‌ها را هم بشناسید؛ پس در ادامه همراه ما باشید.
دریاچه مازندران
طول دریاچه مازندران حدود ۱۰۳۰ تا ۱۲۰۰ کیلومتر و عرض آن بین ۱۹۶ تا ۴۳۵ کیلومتر است. این دریا دارای تنوع زیستی متفاوتی است که مهمترین آن ماهی‌های خاویاری است هرچند که به دلیل صید‌های غیرمجاز نسل ماهیان خاویاری رو به انقراض است.
۱۳۰ رودخانه به این دریاچه می‌ریزند که بزرگترین آنها رود ولگا است که هر سال به طور میانگین ۲۴۱ کیلومترمربع آب را وارد دریای مازندران می‌کند. دریای مازندران را به نام‌های دریای خزر، ورکانه، گرگان و دریای کاسپین نیز می‌شناسند.
دریای گرگان یا دریای ورکانه نام این دریاچه بزرگ در عهد هخامنشیان و همچنین اشکانیان است، اما کاسپین از نام قوم کاسپی یا کاسی گرفته شده که قبل از آریایی‌ها در کرانه‌های غربی تا جنوب غربی این دریا ساکن بوده‌اند و به تدریج تا کرانه‌های جنوبی آمدند.
دریاچه ارومیه
دریاچه ارومیه، كه در گذشته «چیچست» و «كبودان» نام داشته، با وسعت نزدیك به 5500 كیلومتر مربع بزرگترین و شورترین آبگیر دائمی داخلی ایران است. از نظر اقلیمی این دریاچه در منطقه‌ای نیمه خشک و در ارتفاع 1287 متری از سطح دریا قرار دارد. در این دریاچه بیش از 102 جزیره وجود دارد كه شكل و اندازه ی آنها با میزان بارش سالانه تناسب دارد. توسعه و تنوع حیات در آب دریاچه ارومیه به علت شوری فوق‌العاده آن محدود می‌باشد. تركیب شیمیایی آب دریاچه ارومیه در طول سال و در دوره‌های زمانی تغییر می یابد. این تغییر تركیب با میزان ورودی بارش های جوی و رودخانه ها ارتباط دارد. به طور متوسط شوری آب دریاچه ارومیه حدود 217 گرم در لیتر است كه از این لحاظ جزو دریاچه های فوق اشباع از نمک جهان می باشد (طلوعی و همكاران، 1376).
رودخانه‌های دائمی و فصلی و نیز چشمه‌های زیردریاچه‌ای اصلی‌ترین منابع تأمین‌كننده آب و یون‌های دریاچه ارومیه هستند (مهاجر باوقار و غضبان، 1376). در جدول زیر روخانه‌های مهم دریاچه ارومیه و میزان آبدهی آن ها نشان داده شده است.
رودخانه‌های مهم دریاچه ارومیه و میزان آبدهی آن ها
| دبی
(میلیون متر مکعب در سال) |
نام رودخانه |
| 2000 | زرينه رود |
| 630 | سيمينه رود |
| 450 | آجیچای |
| 245 | نازلو چاي |
| 380 | گادار چاي |
| 90 | شهر چاي |
| 100 | صوفي چاي |
| 85 | مردوق چاي |
| 60 | زولا چاي |
| 55 | ليلان چاي |
| 40 | روضه چاي |
| 30 | آذرشهر چای |
| 360 | باراندوز چاي |
| 60 | قلعه چاي |
| 300 | مهابادچای
|
دریای خزر
می‌دانید بزرگترین دریاچه جهان چیست؟ دریای خزر واقع در شمال ایران، بزرگترین دریاچه دنیا محسوب می‌شود. این دریای وسیع به کشورهایی چون ایران، قزاقستان، روسیه، آذربایجان و ترکمنستان محدود می‌شود. جالب است بدانید، بهترین خاویار جهان از ماهیان خاویاری که در آبهای این دریا ساکن هستند، به دست می‌آید.
اکثر ایرانیان دوست دارند تعطیلات آخر هفته یا نوروزی خود را کنار این دریا و مکان‌های حاشیه آن سپری کنند. آنها حتماً سالی یکبار را از شمال ایران و سواحل دریای خزر دیدن می‌کنند. این یکی از بهترین مقاصد برای دوستداران طبیعت است. شهرها و مکان‌های حاشیه دریای خزر همیشه از مسافر داخی و خارجی پر هستند به ویژه در فصضل تعطیلات. اما با وجود این هنوز هم شگفتی‌های ناشناخته‌ای در کنار این بزرگترین دریاچه جهان وجود دارد.
دریاچه ارومیه
افراد زیادی از سراسر جهان از دریاچه ارومیه در شمال غربی ایران دیدن می‌کنند. این دریاچه بین آذربایجان غربی و شرقی واقع شده است.
واقعیت غم انگیز این است که دریاچه ارومیه زمانی بزرگترین دریاچه در خاورمیانه بوده است. این دریاچه دارای ۱۰۲ جزیره است و متأسفانه اخیرا، به علت بی توجهی به این دریاچه بخشی از آن خشک شده و باعث بسیاری از مشکلات زیست محیطی برای مردم در آن منطقه شده است، اما هنوز هم جذابیت و شگفتی خود را حفظ کرده است.
نکته جالب در مورد این دریاچه این است که بعضی اوقات به رنگ قرمز تغییر می‌کند. رنگ اصلی این دریاچه نمکی در ارومیه به رنگ آبی است، اما به دلیل افزایش جلبک‌ها و باکتری‌ها و همچنین افزایش غلظت نمک، وقتی سطح آب خصوصا در فصول گرم سال کاهش می‌یابد، به رنگ قرمز تغییر رنگ می‌دهد.
همچنین، در جاهایی که سطح آب پایین است، کریستال‌های نمکی را مشاهده خواهید کرد که منظره شگفت انگیزی از دریاچه را نشان می‌دهد. تامین آب دریاچه از رودهای سرچشمه گرفته از سهند و سبلان مانند زرینه رود، تلخه رود سیمینه رود و غیره می‌باشد. غروب زیبای دریاچه، گل و لجن که خاصیت درمانی دارند و حیات وحش دریاچه ارومیه، هزاران مسافر و توریست را به خود جذب می‌کند.
دریاچه مهارلو
یکی دیگر از زیباترین دریاچه های ایران مهارلو نام دارد. دریاچه مهارلو استان فارس از آن دسته دیدنی های جذاب شیراز است که نباید از دستش داد. دلیل آن هم روشن است! رنگ قرمز دریاچه باعث شهرت آن شده و حالا یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی این استان است. دریاچه مهارلو در ۵۷ کیلومتری جاده شیراز به فسا قرار دارد و در کنار آن روستایی به همین اسم واقع شده است. قدمت این روستا به دوران صفویه برمی‌گردد و در نوع خود یکی از دیدنی‌ترین‌های منطقه است. دریاچه مهارلو شیراز معمولا از بارش‌های باران و رودخانه‌های اطراف تامین می‌شود. ولی امروزه به دلیل خشکسالی‌های پی در پی از طراوات آن کم شده است. عمق این دریاچه آب شور از نیم متر الی سه متر برآورد شده و امکان شنا کردن را برای گردشگران فراهم کرده است. درباره قرمزی دریاچه مهارلو می‌توان گفت که دلیل آن رشد و تکثیر نوعی جلبک قرمز رنگ است. به همین دلیل هیچ موجود دیگری امکان زنده ماندن در آن را ندارد. خوب است بدانید که دریاچه مهارلو شیراز محل زندگی پرندگانی زیادی مانند اردک، لک لک، فلامینگو، پلیکان و غیره است. همچنین می‌توان انواع لاک پشت، سوسمار و مار را در آنجا مشاهده کرد.
امروزه گردشگران فصل زمستان و بهار را برای سفر به دریاچه مهارلو انتخاب می‌کنند، چرا که در آن موقع بارش‌ها افزایش یافته و به آب آن افزوده شده است. اکنون اگر این سوال برایتان پیش آمده که چگونه به دریاچه مهارلو برویم؟ در پاسخ باید بگوییم که سخت نیست. پس از وارد شدن به جاده شیراز و فسا ۲۰ کیلومتر راه طی کرده و به دریاچه می‌رسید. در نهایت اگر به مسیر ادامه دهید، پس از گذراندن ۵۷ کیلومتر به روستای مهارلو می‌رسید.
دریاچه مارمیشو
دریاچه مارمیشو، از جمله زیستگاه‌های آبی، کوهستانی و جنگلی شمال غربی ایران است که در مرز ایران و ترکیه و در ۴۵ کیلومتری ارومیه واقع شده است. سرچشمه اصلی این دریاچه، آبهای جاری از ذوب برف کوه‌های زاگرس است که سراسر این دریاچه را محصور کرده و نیز رودخانه نازلوچای است که از به هم پیوستن آبهای جاری ترکیه و آبهای جاری ایران به وجود آمده است که پس از طی مسافتی، بالاخره در تنگه سرسبزی باعث پیدایش دریاچه مارمیشو می‌شود.
اوضاع نامناسب جاده‌های منتهی به منطقه گردشگری”مارمیشو”ارومیه و فقدان تابلو‌های راهنما در این مسیر در کنار نبود سایر امکانات مورد نیاز برای توسعه گردشگری در این منطقه سبب شده تا شهروندان ارومیه و طبیعت گردان با مخاطرات زیادی روبه‌رو باشند.
دریاچه گهر
یکی دیگر از شگفتی‌های طبیعی ایران دریاچه گهر است. گویا همه مردم ایران از آن آگاه نیستند و سالانه افراد زیادی از این همه زیبایی دیدن نمی‌کنند. این دریاچه از دریاچه های ایران برخلاف دریای خزر که هر از چند گاهی شلوغ می‌شود، مقصد آرام و خوبی برای کسانی است که دوست دارند در طبیعتی ناب به آرامش برسند. گهر در استان لرستان واقع شده است و به دو قسمت گهر بالا و پایین تقسیم می‌شود که تنها ۱۰۰ متر از یکدیگر فاصله دارند.
آبهای شفاف دریاچه گهر محل زندگی مارماهی، لاک پشت، قورباغه و قزل‌آلای رنگین کمان است و زمین‌های اطراف آن محل زندگی بز کوهی، گوسفند، آهو و پلنگ است. گهر مکانی محبوب برای تفریحات ساحلی است و بهترین زمان برای بازدید از آن تیر و مرداد است. گهر در این زمان به یک دریاچه کوهستانی پر از شقایق‌های رنگی و لاله های زیبا تبدیل می‌شود. به این جواهر در کوه‌های زاگرس سر بزنید و از زیبایی مسحور کننده آن لذت ببرید.
دریاچه نمک
دریاچه نمکی یا دریاچه حوض سلطان در ۶۲ کیلومتری شرق قم واقع شده است. بسیاری از عکاسان حرفه‌ای در روزها و شب‌ها به این مکان مراجعه می‌کنند تا از عکس‌های بی‌نظیری برخوردار شوند. مساحت سطح دریاچه حدود ۱۸۰۰ کیلومتر مربع است، اما فقط ۱ کیلومتر مربع آن توسط آب پوشیده شده است، بنابراین ممکن است برای رسیدن به آب، تجربه منحصر به فرد راه رفتن روی لایه‌های ضخیم نمک داشته باشید. همچنین در طول شب می‌توانید از منظره دیدنی و آسمان پر ستاره لذت ببرید.
علیرغم این که هیچ موجود زنده‌ای در دریاچه یافت نمی‌شود، در نوع خود بی نظیر است. این دریاچه سرشار از مواد معدنی است و منبع بی نظیری از لیتیوم محسوب می‌شود.
در کل، وسعت دریاچه متناسب با میزان بارندگی در فصل‌های مختلف سال نوسان دارد. در مواقع بارندگی و ذوب برف ارتفاعات اطراف، بر میزان آب ورودی افزوده می‌شود و وسعت سطح آن زیاد می‌شود و در فصل‌های گرم، وسعت آن کم می‌شود. همچنین آب دریاچه به غیر از آبهای سطحی، از دو رود، رود شور و قره چای که وارد این دریاچه می‌شوند، تامین می‌شود.
دریاچه رویایی چورت
از دیگر زیباترین دریاچه های ایران می‌توان دریاچه چورت را نام برد که مناظری خارق‌العاده دارد. این دریاچه در ۷۱ کیلومتری ساری قرار گرفته است و حدود ۳۰۰ کیلومتر با تهران فاصله دارد. این دریاچه که به دریاچه چورت کیاسر هم مشهور است، فاصله کمی هم با این شهرستان دارد. دریاچه چورت را می‌توان یکی از زیباترین‌ها دانست، چرا که در اغلب اوقات می‌توان درختان کف دریاچه را هم دید. تنها این درختان در بیشتر سال تا حدودی ازآب بیرون می‌آیند و منظره‌ای باشکوه خلق کرده‌اند. از جمله فعالیت‌هایی که در این دریاچه انجام می‌شود، می‌توان به قایق‌‌سواری اشاره کرد. همچنین در تمام فصل سال طبیعت‌گردهای زیادی برای تفریح و کمپ زدن به چورت سفر می‌کنند. جنگل حاشیه این دریاچه نیز در نوع خود تماشایی و رویایی است. این جنگل انواع درختان را در خود جای داده که همیشه سایه‌ای خنک دارند. کمی که از چورت فاصله بگیرید، به روستایی به همین نام می‌رسید. این روستا که در میان جنگل قرار دارد، جایی مناسب اقامت است.
در آنجا می‌توانید خانه مسافر کرایه کرده و از میان مردم محلی اسکان کنید. البته که کمپ زدن در کنار دریاچه چیز دیگری است. طبیعت‌گردهای زیادی با استراحت در انجا به ماهیگیری می‌پردازند و خود را به یک ماهی کباب لذیذ مهمان می‌کنند. از جمله دیدنی های حوالی دریاچه چورت می‌توان چشمه پله‌ای باداب سورت اشاره کرد که رنگ‌های بی‌نظیر و نمای جالبی دارد. همچنین در نزدیکی دریاچه چورت می‌توانید به دیدن سد سلیمان تنگه و الندان بروید. این دو جاذبه در بخش سالار دره قرار دارند و جایی فوق‌العاده برای عکاسی کردن محسوب می‌شوند. فراموش نکنید که بهار و تابستان بهترین زمان برای سفر به دریاچه چورت است و می‌توان زیبایی‌هایی وصف‌ناشدنی را در آنجا دید.
دریاچه ی حوضسلطان
دریاچه ی حوضسلطان یا دریاچه ی شاهی، فروافتادگی نامتقارنی با 330 كیلومترمربع وسعت، در 35 كیلومتری شمال قم و در شمال باختری دریاچه ی نمك است. این دریاچه شامل دو چاله ی جدا از هم یكی به نام «حوضسلطان» و دیگری به نام «حوضمره» است كه با آبراهه ی باریكی به هم وصل می‌شوند. حوضه ی باختری (حوضسلطان) دارای بلندی 806 متر از سطح دریا است كه به طور معمول از روانآبهای سطحی تغذیه می‌شود. حوضه ی خاوری (حوضمره)، افزون بر روانآبها، از رودهایی مانند رودشور و قرهچای نیز بهره میگیرد.
مشاهدات صحرایی كرینسلی ( 1970 در آقانباتی، 1383)، نشان می‌دهد كه از مركز دریاچه به خارج دو پهنه ی جداگانه ی قابل شناسایی است. یكی مركز دریاچه كه حدود 24 درصد از مساحت آن را زیر پوشش دارد و با پوسته ی نمكی پوشیده شده است. دوم، زون مرطوب كه 76 درصد بقیه را تشكیل می‌دهد كه به زون گیاهان ریشه بلند به پهنای 20 متر میرسد.
پوسته ی نمكی با 5 سانتیمتر ضخامت، شامل نوارهای هممركز سفید و خاكستری است و در زیر آن سیلتهای رسی و خاكستری رنگ مرطوب قرار دارد. این زون (پوسته ی نمكی) به طور فصلی با آب پوشیده می‌شود، ولی مناطق مركزی آن ممكن است در تمام سال، آبدار باشد. در پشتههای شن و ماسهای زون گیاهان با ریشه ی بلند، چند خط داغ آب وجود دارد كه به سمت سراشیبی تا ارتفاع 826 متر ادامه دارد. اختلاف ارتفاع بین پستترین و بلندترین خط داغ آب 20 متر است. پیشروی وسیع مخروطافكنهها در پهنای زون مرطوب و روی پوسته ی نمكی نشانگر آن است كه روانآب سطحی بیش از گذشته است و تغییر آب و هوایی به سوی دوره ی مرطوبتر از گذشته، پیش میرود.
از این دریاچه به نام‌های دیگری همچون دریاچه ی نمك كاشان، دریاچه ی نمک قم، دریاچه ی قم، دریاچه ی آران و دریاچه ی مسیله، یاد می‌شود و نام دریاچه ی نمک بیشتر به كار میرود. انتخاب این نام به دلیل شوری بسیار زیاد دریاچه است به طوری كه در فصل تابستان قطعات نمك بر روی آن شناور می‌شود.
دریاچه انزلی – تالاب
یکی از جاذبه‌های طبیعی شمال ایران، برکه، دریاچه یا تالاب انزلی واقع در استان گیلان است. دریاچه انزلی بزرگترین دریاچه آب شیرین ایران است. اینجا یکی از رمانتیک‌ترین و جذاب‌ترین مکان‌های دیدنی ایران است که مملو از گل‌های نیلوفر خزری و همچنین انواع پرندگانی است که هر ساله از سرزمین‌های دیگر هجوم می‌آورند. تقریباً ۷۸ گونه مختلف پرنده در تالاب انزلی وجود دارد که گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌کنند.
دریاچه زریوار
بهشت گمشده در غرب ایران، دریاچه زریوار، از جمله دریاچه های جذاب ایران است.
اسم این دریاچه یک نام کردی است و در سه کیلومتری شهر مریوان قرار دارد. نکته جالب اینجاست که هیچ رودخانه‌ای آب این دریاچه را تأمین نمی‌کند و آب آن فقط ازآب شدن برف کوه‌های اطراف و چشمه‌های طبیعی موجود در کف دریاچه تأمین می‌شود. مردم محلی باور دارند آب این چشمه به‌صورت خودجوش تامین می‌شود و پر از افسانه و قصه‌های جالب است.
در اطراف دریاچه گونه‌های زیادی از درختان وجود دارد مانند بلوط، گلابی و بادام. یکی دیگر از جاذبه‌های این دریاچه، جزیره‌های کوچکی است که ماهگیران برای گرفتن ماهی از آن استفاده می‌کنند.
سطح دریاچه در فصل سرما کاملا یخ می‌زند اما در فصل‌های گرم‌تر گیاهان آبی و غیر آبی قابل مشاهده هستند. خوشبختانه، به علت استقبال فراوان گردشگران، امکانات مختلفی همچون هتل، پارکینگ، ایستگاه قایقرانی و رستوران وجود دارد.
دریاچه اوان
یکی از دیگر زیبایی‌های طبیعی ناشناخته ایران دریاچه اوان است.
این دریاچه زیبا در جاده قزوین-الموت در نزدیکی روستای زرآباد قرار دارد. از آنجایی که این دریاچه در دامنه کوه خشچال قرار دارد، می‌توانید از آب و هوای مطبوع، طبیعت بکر و چشم اندازهای زیبای این منطقه لذت ببرید.
این دریاچه در ارتفاع ۱۸۱۵ متری بالاتر از سطح دریا قرار دارد به همین علت زمستان و پاییز سردی را تجربه می‌کند، به صورتی که سطح دریاچه یخ می‌زند. بهترین زمان برای حضور در این مکان تابستان و بهار می‌باشد.
در مسیر خود به سمت این دریاچه، در جاده الموت، می‌توانید در بهار از زیبایی‌های شکوفه‌های گیلاس در دو طرف جاده لذت ببرید و هنگامی که به دریاچه می‌رسید پوشش سبز و تنوع گیاهی در این منطقه شما را شگفت زده می‌کند. ی
کی از مزیت‌های این منطقه این است که امکانات و تفریحگاه‌های مناسبی برای خانواده‌ها و گردشگران فراهم شده است در نتیجه گردشگران علاوه بر لذت بردن از منظره‌های فوق العاده می‌توانند از تفریحاتی نظیر قایقرانی، کوهنوردی و شنا نیز بهره مند شوند.
دریاچه الندان
یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری در استان مازندران دریاچه الندان است. دریاچه‌ای که بارش باران و برف تنها منبع تامین آب آن است و هیچ رودی وارد آن نمی‌شود. ویژگی نوع خاک اطراف دریاچه منحصر به فرد است، به صورتی که در اثر اندک باران و برف تمام آبهای آن به سمت دریاچه سرازیر می‌شوند و به علت عدم نفوذپذیری خاک آن، میزان ماندگاری آب در دریاچه زیاد است.
در اطراف دریاچه گونه گیاهی خاص و پوشش سبزی همچون گل‌های بنفشه، الزی، درختچه‌های ازگیل، ولیک و تلکا وجود دارد.
الندان در نزدیکی روستای ازنی در ۶۵ کیلومتری ساری واقع شده است و نه تنها خود دریاچه، بلکه مسیر منتهی به دریاچه و طبیعت بکر آنها زیبایی فراوانی دارند که هرساله مسافران زیادی برای دیدن زیبایی‌ها به این منطقه سفر می‌کنند.
دریاچه بختگان و طشک
دومین دریاچه بزرگ و چهارمین تالاب ایران، دریاچه بختگان است که در استان فارس در نزدیکی روستای زیبا و قدیمی طشک واقع شده است.
دو دریاچه بختگان و طشک حاصل از فرونشست میانکوهی است و دریاچه طشک که در شمال غربی دریاچه بختگان است از طریق دلتای رودکر باهم در ارتباط هستند. در سواحل رسوبات سفید رنگ تبخیری دیده می‌شود. باوجود اینکه آب دریاچه از دو رودکر و سیوند تامین می‌شود، دارای آب بسیار شوری است و به همین دلیل گونه‌های گیاهی شور پسند همچون گز و نی، تنگس، قیچ، آویشن، کاکوتی، باریم، گل نرگس، کیکم، زیره و باریجه یافت می‌شود. همچنین به علت فعالیت کوه‌زایی زاگرس تعدادی جزیره و شبه جزیره کوچک و بزرگ همچون جزیره نرگس و گنبان در طشک و جزیره مناک در بختگان دیده می‌شود.
تجربه سفر به طبعیت بکر و لذت بودن در کنار دریاچه برای همه فوق العادست ولی باید این نکته را خاطر نشان شویم که این مکان اکوسیستم خیلی از حیوانات، پرندگان و آبزیان است و مسئولیت مهم ما حفظ این محیط می‌باشد.
آخرین دیدگاه‌ها