در این مقاله می خواهیم به انواع صنایع دستی فلزی بپردازیم .با توجه به اهمیت و ماندگاری بالای فلز صنایع دستی فلزی یکی از مهمترین بخش های صنایع دستی ایران را به خود اختصاص داده است. صنایع دستی فلزی به تولیداتی گفته می شود که با استفاده از ابزار های مختلف فلزی و دستی به ایجاد فرم و نقوش سنتی بر روی انواع فلزاتی مانند : آهن ، فولاد ، برنج ، طلا ، نقره ، مس ، برنز و … پرداخته می گردد .
| تاریخچه صنایع دستی فلزی |
| اشنایی با صنایع دستی |
| انواع مختلف صنایع دستی فلزی |
| خواص و محدودیت ظروف فلزی |
| ابزار و وسایل فلز کاری |
| روش کار فلز کاری |
تاریخچه صنایع دستی فلزی در ایران
فلزکاری و هنرهای مرتبط با آن، از کهن‌ترین روزگاران تا دوران معاصر، آثار ارزشمندی را همچون مفرغینه‌های لرستان، زيورآلات و جام‌های هخامنشی، بشقاب‌های نفيس زرين و سيمين سامانی، آثار بی‌نظیر دوران اسلامی، مفرغ‌ها و مشبک‌کاری‌های بی‌همانند و ضریح‌های پر جلوه و با ابهت اماکن متبرکه را ارائه کرده است.
آثار فلزی بر اساس نوع ساخت آنها به بخش های مختلفی تقسیم می شوند. همچنين تزيينات گوناگونی بر هريک از آنها انجام می‌شود که روش‌های مختلفی دارند
همه چیز درباره صنایع دستی فلزی و انواع آن
صنایع دستی فلزی، از جمله صنایعی هستند که می توانند شاخه های مختلفی از هنرهای دستی و سنتی ایران را شامل شوند. هر کدام از این شاخه ها می تواند هنرهای تازه ای را معرفی کند که پیشینه ای قدیمی و کاربردی امروزی دارد.
آشنایی با صنایع دستی فلزی در ایران
صنایع دستی ایران را می توانیم به انواع و اقسام مختلفی طبقه بندی نماییم. صنایع دستی فلزی عموما به صنایعی گفته می شود که مواد اولیه ی آن فلز است و با کمک انواع ابزار مختلف، می توانند با تغییر شکل بر روی فلز، آن را ب یک وسیله یا چیز دیگری تبدیل نماید
از جمله ی صنایع دستی فلزی ایران می توانیم به موارد مختلفی اشاره کنیم که از معروف ترین آن ها، قلم زنی، حکاکی روی فلز و مشبک کاری می باشد
انواع مختلف صنایع دستی فلزی
این هنر شامل رشته های زیر می باشد
- احجام فلزی سنتی
- قلمزنی
- افزار فلزی
- کوفته گری ( طلا کوبی روی فولاد و … )
- جُنده
- گرگور بافی
- چاقو سازی
- مسگری
- چلنگری
- مشبک فلز
- حکاکی روی فلز
- ملیله سازی
- دواتگری
- مینای خانه بندی ( پنجره ای یا مشبک )
- زمودگری
- مینای مرصع
- ضریح سازی
- مینای نقاشی
- علامت سازی
- ورشو سازی
- قفل سازی
- طلا کوبی روی فولاد
- زیور آلات سنتی
- صنایع دستی فلزی در یک دسته بندی کلی از لحاظ نوع فلز استفاده شده در ساخت محصول به دسته های زیر تقسیم می شوند
- صنایع دستی برنجی
- صنایع دستی مسی
- صنایع دستی نقره کاری
- صنایع دستی فولادی
ظروف فلزي، خواص و محدوديت ها
ظروف فلزي، از زمان هاي بسيار دور به چرخه تهيه، پخت و مصرف مواد غذايي وارد شده اند. اين ظروف به دلايل متعددي نظير انتقال حرارت سريع و مقاومت بالاتر آنها در مقابل عواملي نظير صدمه و ضربه ها از جايگاه ويژه اي در آشپزخانه برخوردار مي باشند
ظروف آلومينيومي | صنایع دستی فلزی
ظروف آلومينيومي | صنایع دستی فلزیتاثير آلومينيوم بر سلامتي انسان: برخي از مطالعات در صدد بررسي تاثير دريافت آلومينيوم در افزايش ابتلا به بيماري آلزايمر مي باشند که البته هنوز اين ارتباط به اثبات نرسيده است. دريافت زياده از حد آلومينيوم از طريق مواد غذايي پخته شده در ظروف آلومينيومي، مي تواند به بروز علايم و اختلالات گوارشي و يا تشديد اين علايم در افراد مستعد ابتلاي به اين بيماري ها منجر گردد. مسموميت با آلومينيوم، ممکن است به پيدايش استئومالاسي (نرمي استخوان) منجر شود. هر چه مدت زمان پخت ماده غذايي طولاني تر باشد، مقدار آلومينيوم وارد شده به آن بيشتر مي شود
توصيه هايي براي به کارگيري بهتر ظروف آلومينيومي: تا حد امکان از ظروف آلومينيومي بدون پوشش براي پخت و يا نگهداري مواد غذايي استفاده نکنيد. پختن غذاهاي اسيدي و يا قليايي در اين ظروف موجب تغيير رنگ و سياه شدن آنها مي شود. همچنين نگهداري آب و محلول هاي داراي املاح زياد نيز اين امر را موجب مي شود. اين لايه تيره رنگ اگر چه برکيفيت ماده غذايي تاثيري ندارد. ولي ممکن است ورود فلز آلومينيوم را به مواد غذايي تسريع وتسهيل کند. براي برطرف کردن اين لايه، غوطه ورکردن ظروف در محلول آبليمو و يا سرکه نيز مفيد خواهد بود
ظروف فلزي، خواص و محدوديت ها | صنایع دستی فلزی
ظروف مسي
اين عنصر فلزي نيز مانند ساير فلزات يک رساناي خوب براي انتقال حرارت مي باشد
تاثير مس بر سلامتي انسان: دريافت زياد از حد اين ترکيب (اگر چه در موارد بسيار نادر مشاهده مي شود) مسموميت زا بوده و با اختلالاتي که در عملکرد کبد، تشکيل گلبول هاي قرمز و عملکرد سيستم ايمني بدن همره است. لازم به ذکر است موارد مسموميت با اين عنصر از دريافت غذايي مشاهده نشده و اغلب به واسطه مصرف مکمل هاي اين عنصر و يا مصرف سموم نباتي که حاوي آن مي باشند، گزارش شده است. البته در مصرف مقادير زياد اين ترکيب در غذا، ممکن است برخي علايم گوارشي نظير تهوع، استفراغ و اسهال بروز کند
توصيه هايي براي مصرف بهينه ظروف مسي: از پختن و يا نگهداري طولاني مدت غذاهاي اسيدي در ظروف مسي پرهيز کنيد. به ويژه اگر اين ظروف پوشش خود را از دست داده باشند. در هنگام به کار گيري اين ظروف دقت نماييد که از پوشش درون آن تا حد امکان محافظت نموده و از آسيب رسيدن به آن جلوگيري کنيد
قلم زنی؛ یکی از صنایع دستی فلزی ایرانی
این هنر را می توانیم یک هنر دستی فلزی بنامیم که در گذشته عموما بر روی ظروف نقره، مس و طلا انجام می شد. قلم زنی یکی از هنرهای دستی کاربردی و تزئینی در هنر دستی ایران است که طی آن هنرهای مختلفی بر روی یک ظرف از جنس فلزهای مختلف انجام می شود
این روزها عموما هنر قلم زنی را می توانیم بر روی فلزاتی مانند مس و برنز مشاهده کنیم. هنر قلم زنی از پیشینه ی خیلی طولانی و قوی ای در ایران برخوردار است. این هنر به حدی مرسوم و ارزشمند بود که هنرمندان، خودشان ظرف و یا وسیله ای که می خواستند قلم زنی را بر روی آن انجام دهند درست می کردند.
اما امروزه این طور نیست و عموما کارگاه های مختلف مسگری، انواع ظرف ها و اشکال مسی را آماده می کنند و روی آن ها قلم زنی می کنند. مگر اینکه یک هنرمند تاکید خاصی بر روی دست ساز بودن، یک اثر هنری مسی داشته باشد. در این صورت مانند گذشته، خودش برای ساختن چنین اثری اقدام می نماید
برای قلم زنی شما به ابزاری مانند دستگاه خم کاری، سندان، موتور فرچه، کوره برقی و چکش، دستگاه قیرآب کنی، پرگار، چکش و انواع قلم آهنی نیاز دارید. البته سری اول ابزار برای زمانی است که وسیله قرار است به دست خود هنرمند ساخته شود نه در کارگاه. تحقیقات حاکی از این است که هنر قلم زنی در دوره ی ساسانیان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده است.
برای معرفی شیوه ی کار قلم زنی، ابتدا نیاز است که با استفاده از قیر آب شده، دور ظرف را قیر کاری کنند تا ضربات وارد شده بر روی ظرف، باعث خمودگی کلی ظرف نشود. همچنین از آنجایی که قلم زنی عموما دارای تن صدای بالا است، قیر اندود کردن ظرف باعث می شود تا صدای کمتری از این کار بالا بیاید. قلم زنی بر روی فلزات دارای مراحل مختلف و ریزه کاری های بسیار زیادی است و عموما تمامی افرادی که به سمت این کار می روند از دقت خاصی در به ثمر رساندن هنرشان، بهره می گیرند
هنر مشبک کاری بر روی فلز؛ یکی از صنایع دستی فلزی ایرانی
مشبک فلز نیز یکی دیگر از صنایع دستی فلزی، ایرانی می باشد. این هنر در دره ی سلجوقیان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بود. وسیله هایی که با هنر مشبک فلزی ساخته می شوند هم قابلیت کاربردی دارند و هم قابلیت تزئینی، از این رو می توانید از انواع ظروف مشبک فلزی برای موارد مختلف استفاده نمایید
در گذشته جای شمعی ها و جای عودی ها از جمله مهم ترین و پرطرفدارترین ظروفی بودند که تحت هنر مشبک فلزی قرار میگیرند. هنرمندان این هنر، این ظروف را به صورت حیوانات مختلف در می آوردند
این هنر به عنوان یکی از هنرهای صنایع دستی فلزی ایران، بر روی انواع ظروف مسی و و نقره انجام می شود. در این هنر، صفحه ای طرح بر روی آن پیاده شده را دقیق می برند و برای صاف کردن طرح، از چکش های چوبی استفاده می نمایند. برای درآوردن طرح مورد نظر عموما از اره مویی استفاده می شود
این هنر را بیشتر می توانید در اصفهان مشاهده نمایید. در هنر مشبک فلزی، تمام قسمت های پرتی که در صفحه زیر کار وجود دارد از کل طرح جدا می شود و تمرکز کار تماما بر روی طرح نهایی و بلد شدن آن گذاشته خواهد شد. اصلا به همین دلیل است که این هنر را هنر مشبک فلز می نامند.
چرا که در طرح نهایی شما می توانید شاهد، ترسیم های مشبک مانندی بر روی یک ظرف و یا هر صفحه ی گود و تخت دیگری باشید. علاوه بر اصفهان که معدن این هر است، شما می توانید انواع زیور آلات ساخته با این روش و یا انواع اسماء متبرکه مشبک فلزی را در استان آذربایجان شرقی نیز مشاهده نمایید
حکاکی بر روی فلز
هنر آخری که می خواهیم به عنوان یکی از معروف ترین هنرهای صنایع فلزی دستی ایران به آن اشاره کنیم، هنر حکاکی بر روی فلز است. ابزاری که در این هنر استفاده می شود، یک قلم به نام منقاش است.
حکاکی بر روی فلز معمولا بر روی زمینه های مسی انجام می شود. تفاوت هنر حکاکی بر روی فلز با سایر هنرهای نام برده در این است که در این هنر عموما تمامی نقش ها به صورت برجسته بر روی طرح نمایان می شود و شما هیچ فرورفتگی را نخواهید دید. در واقع در این هنر، اطراف طرح اصلی بر روی ظرف مورد نظر، برداشته و خالی می شود تا طرح نهایی حاصل شود
یکی از فعال ترین استان هایی که در زمینه ی هنر حکاکی رو فلز، بسیار معروف است، استان آذربایجان شرقی می باشد. حکاکی روی فلز در این استان به صورت اصولی انجام می شود و همین موضوع سبب شد تا یکی از هنرمندان فعال در این هنر، بتواند نشان مهر اصالت یونسکو را در رشته حکاکی روی نقره دریافت نماید. لازم است بدانید که حکاکی بر روی فلز عمدتا بر روی شمعدان ها و یا آینه ها انجام می شود و ظروف تحت این هنر، عموما بیشتر قابلیت تزئینی دارند.
هدف و کاربرد هنر فلزکاری
در شرایط کنونی فرهنگی و اجتماعی جامعه و تغییرات چشمگیر شیوه‌های زندگی از گذشته نسبت به حال این محصولات با توجه به هدف تولید و چگونگی استفاده به سه گروه تقسیم می‌شوند
اشیا و ظروف فلزی کاربردی مانند یراق‌آلات اسب، ادوات فلزی و
اشیا و ظروف تزیینی مانند تابلوهای قلمزنی، زیورآلات و
اشیا و ظروف فلزی کاربردی تزیینی مانند ظروف ملیله، قندیل‌های مشبک و
قابل ذکر است این آثار با توجه به نوع کاربرد و محل استفاده از شکل ظاهری متنوعی برخوردار بوده و در تزیین آنها از انواع نقش و نگارهای سنتی استفاده شده است
ابزار و وسایل هنر فلزکاری
انواع قیچی، سندان، قلم و چکش، سوهان، سنباده، پرگار فلزی، گونیا، سنبه، انبر، سیم‌چین، حدیده، نورد، دستگاه پرداخت، کوره، قالب، مشعل و ابزار و وسایل ایمنی از جمله وسایل عمومی فلزکاری است
مواد و مصالح هنر فلزکاری
فلزات مس، نقره و طلا (به صورت‌های شمش، ورقه و مفتول)، موم، ماسه، قیر،گچ، روغن، دوده، نفت و برخی از اسیدها به عنوان مواد و مصالح در فلزکاری به کار می‌روند
روش ساخت آثار فلزی
در این بخش به شرح روش‌های ساخت (شکل‌دهی) و تزیین آثار هنری فلزی پرداخته شده است
روش کوبشی
روش کوبشی: ساخت اشیا و ظروف با استفاده از چکش و سندان را روش «کوبشی» می‌گویند. این روش شامل دواتگری، ورقه‌کاری و پرس و خم‌کاری می‌شود. که در ادامه به طور جداگانه به توضیح هر کدام از این روش‌ها پرداخته شده است
دواتگری
شکل‌دهی ورقه‌های فلزات چکش‌خوار به‌صورت مدور، متقارن، حجمی و برون‌درز با استفاده از چکش و سندان‌های خاص برای تولید ظروف یکپارچه را «دواتگری» گویند. ظروف حاصل دواتگری در شکل و اندازه‌های مختلفی دیده می‌شوند. انواع ظروف کوچک و بزرگ مانند: بشقاب، کاسه، تنگ، دیگ، پاتیل، سینی، قاب، قدح،کوزه و غیره از آن جمله‌اند
ابزار و وسایل روش دواتگری
انواع سندان و چکش، قیچی آهن‌بر، پرگار فلزی، سنبه، شعله پخش کن، سوهان، فلزساب و گونیا مهمترین وسایل و ابزار مورد استفاده در دواتگری است که در تصویر ابزار موردنیاز آن نمایش داده شده است
مواد و مصالح روش دواتگری
مهمترین مواد اولیه‌ی به کار رفته در این هنر ورقه فلزاتی مانند مس، نقره، طلا و دیگر فلزات مشابه با ضخامت‌های مختلف است
مراحل تولید روش دواتگری
ورقه فلزی را انتخاب می‌کنند و آن را با توجه به شکل و اندازه‌ی ظرف مورد نظر به صورت دایره برش می‌زنند
ضربه‌های پیاپی و یکنواخت در چند مرحله از مرکز صفحه فلزی آغاز و به سمت محیط آن وارد می‌شود تا ظرف به تدریج شکل گیرد
یادآوری: هم زمان در بین مراحل وارد نمودن ضربه‌های چکش، ورقه‌ی فلزی را به صورت موضعی حرارت میدهند تا شکل‌پذیری آن راحت‌تر انجام شود
ورق‌کاری
برش و شکل‌دهی ورقه‌های فلزات نرم به صورت مسطح و حجمی با استفاده از ابزارهای گوناگون برای تولید ظروف، اشیا و جعبه‌های درزدار را «ورق‌کاری» گویند
جعبه‌ی جواهر، پایه‌ی شمعدان و سینی و ظروف برخی از محصولات این روش فلزکاری است که گاهی با نقش و نگارهای سنتی و رنگ‌های مینایی تزیین می‌شود
در مراحل تولید محصولات با این روش، پس از خم‌کاری، درگیرشدن لبه‌ی ورقه‌های فلزی با یگدیگر و اتصال آنها با ضربه‌های چکش، درزهای باقی‌مانده را با جوش یا لحیم از بین می‌برند
روش ریختگی
ساخت اشیا و ظروف گوناگون با ریختن فلز مذاب در قالب‌های مقاوم (گچی، شنی، چدنی و ….) را روش «روش ریختگی» یا «قالبی» گویند. این شیوه در آثار هنری فلزی برای ساخت تعدادی از نمونه‌های مشابه یک قطعه یا شی به کار می‌رود. قطعات قفل و لولا، ابزار و وسایل فلزی (صفحه‌ی ترازو، شاهین ترازو، تبر، قیچی و …)، بخش‌ها و اجزای ظروف (شیر برنجی سماور) و چیزهای مشابه از آن جمله‌اند
تزیین در این محصولات هم می‌تواند همزمان با ریختن مواد مذاب در قالب شکل بگیرد و هم پس از خروج از قالب به روش‌های گوناگون بر آنها انجام شود
ابزار و وسایل روش ریختگی
کوره، بوته، انواع قالب‌ها، درجه (محفظه مهارکننده‌ی شن‌ها و قالب‌ها)، انبر، سوهان، مشعل و ابزار و وسایل ایمنی، ابزار و وسایلی است که در این روش به کار می‌رود
مراحل تولید روش ریختگی
مراحل تولید قطعات فلزی به روش ریختگی بدین شرح است
با استفاده از ماسه‌ی نرم، قالبی از شی موردنظر تهیه می‌کنند
فلز را در داخل بوته گذاشته و در کوره با درجه حرارت مناسب ذوب می‌کنند
با انبر مخصوص بوته را از کوره خارج کرده و مذاب آن را از وزنه‌ی مخصوص به صورت یکنواخت درون قالب می‌ریزند
پس از اطمینان از سرد شدن کامل قالب شی را از درون درجه خارج ساخته و پرداخت می‌کنند
در صورت نیاز می‌توان روی آن را به روش‌های گوناگون تزیین کرد
روش ساز و بست
ساخت، بست و اتصال اشیا و ظروف با انواع شیوه‌های فلزکاری را روش ساز و بست می‌گویند. همان‌طور که قبلا اشاره شد، این روش شامل ملیله سازی، قفل سازی، چاقو و یراق آلات‌سازی می‌شود
ملیله‌سازی
شکل‌دهی و تابیدن مفتول‌های نقره و طلا، ساخت گل ریزه‌ها، کنار هم چیدن و لحیم کاری آنها برای ساخت اشیا مختلف تزیینی و کاربردی را ملیله‌سازی می‌گویند. ملیله‌سازی در ساخت ظروف، اشیا و زیور آلات ظریف کاربرد دارد
شکل ظاهری
این آثار به شکل‌های حجمی و مسطح بوده و از نقوش بته جقه، گل‌های ختایی، گل و مرغ و … تشکیل شده اند. همچنین با آرایه‌هایی مانند سنگ‌های نیمه قیمتی، آیینه و شیشه‌های رنگی آراسته می‌شود.
ابزار و وسایل موردنیاز روش ملیله‌سازی
وسایل و ابزار مورد استفاده در ملیله‌سازی به شرح زیر است
الف) ابزار و وسایل آماده‌سازی مفتول‌ها و رشته‌ها شامل: کوره ذوب فلز، بوته‌ی گرافیتی یا کریستالی، قالب شمش، انبر، حدیده، دستگاه نورد، چکش و سندان
ب) ابزار و سایل آماده‌سازی و زنجیره‌ها و تسمه‌ها شامل: انبرک، سیم‌چین، قالب (ریجه) و ظروف چدنی، دستکش و مشعل دستی
ج) ابزار و وسایل مراحل تکمیلی شامل: انواع انبر، سوهان فلز، سنباده، ظرف اسید و دستگاه پراخت
مواد و مصالح روش ملیله‌سازی
در تولید محصولات ملیله ، بیشتر از فلزات گرانبها همچون نقره و طلا استفاده می‌شود. مواد جانبی دیگر شامل پودر بوراکس، موم طبیعی و اسید استیک در مراحل تکمیلی محصول به کار می‌رود
مراحل تولید روش ملیله‌سازی
آماده‌سازی مفتول‌ها و زنجیرها، ساخت و پیچش گلریزه‌ها، نصب و پر کردن چشمه‌های به وجود آمده هر یک دقت و مهارت ویژه‌ای را می‌طلبد. مراحل کار به ترتیب زیر است
قاب و قواره‌ی شی موردنظر را آماده کرده و طرح ملیله را بر دیواره‌های آن مشخص می‌کنند
مقدار مواد اولیه‌ی مورد مصرف را برای تولید زنجیره‌های نقره‌ای برآورد می‌کنند
ورقه‌های حاصل از نورد را به‌صورت نوارهای باریک می‌برند
نوارهای باریک را با دستگاه حدیده در چند مرحله به مفتول‌های نازک تبدیل می‌کنند
مفتول‌های نازک را به اندازه‌های لازم برش می‌زنند
دو مفتول ملیله را به یکدیگر می‌تابند
مفتول‌های تابیده را برای ایجاد رشته‌های کنگره‌دار (زنجیره) با چکش و سندان می‌کوبند
قالب چدنی را موم اندود می‌کنن
خطوط محیطی و خانه بندی طرح را به‌وسیله تسمه‌های باریک نقره‌ای روی موم پیاده می‌کنند
مفتول‌های آماده را فر میدهند و به صورت گل ریزه‌های بسیار کوچک شکل میدهند
درون خانه بندی‌ها را را گل ریزه‌های تابیده شده به صورت فشرده پر می‌نمایند
پودر بوراکس و نقره را روی ملیله‌های شکل گرفته می‌پاشند و با حرارت مشعل آنها را به یکدیگر لحیم کرده و سپس موم را ذوب می‌کنند
با اسید دوده‌ها و سوخته‌های موم را زدوده و ملیله را سفیدکاری می‌کنند
قفل‌سازی
به کارگیری شیوه‌های فلزکاری برای ساخت انواع قفل و آویز و کلید برای باز و بسته کردن درهای ورودی و وسایل اختصاصی را قفل‌سازی گویند. قفل‌های دست‌ساز سنتی کلا به‌طور کلی به دو نوع فنر دار و بدون فنر در اندازه‌ها و شکل‌های مختلف ساخته می‌شوند
بسیاری از قفل‌ها شکلی شبیه حیوان یا پرنده مانند شیر، غزال، سگ، کلاغ و … دارند
قفل‌ها از اجزایی همچون دسته، بدنه، فنر، زبانه و کلید تشکیل شده‌اند که رایج‌ترین قفل‌های فنردار عبارتند از: قفل با فنر منحنی و کلید زبانه‌دار، قفل با فنر و تیغه فولادی و کلید با تنه‌ی تیغ‌دار، قفل با فنر مارپیچ و کلید پیچی توخالی یا توپر و قفل با فنر کج (بدون کلید). همچنین متداول‌ترین قفل‌های بدون فنر نیز شامل قفل زبان‌دار با کلید پیچی توپر و قفل رمزی (حروفی یا عددی) می‌شود
ابزار و وسایل روش قفل‌سازی
برای قفل‌سازی از انواع ابزار و وسایل فلزکاری استفاده می‌شود و مواد اولیه‌ی مورد استفاده در ساخت قفل‌ها فولاد، آهن و آلیاژهای آن می‌باشد
مراحل تولید روش قفل‌سازی
ورقه، تسمه و مفتول آهنی یا فولادی را در ضخامت‌های مختلف آماده می‌کنند
متناسب با طرح محفظه و اجزای داخلی قفل، مواد اولیه را برش می‌زنند
قوطی یا محفظه‌ی قفل را پس از خم‌کاری ورقه‌ی برش خورده، لحیم و درزگیری می‌کنند
قطعات داخل قفل را سوهان کاری می‌کنند
متناسب با نوع قفل بدنه اصلی را سوراخ‌کاری، فنرپیچی، و … می‌کنند
قطعات مختلف شامل دسته، فنر و تیغه را به هم متصل می‌کنند
آخرین دیدگاه‌ها