قبل از اینکه به بحث اصلی این مطلب که راهنمای سفر به آبادان است بپردازیم می خواهیم نگاهی بیشتر به شهرآبادانف تاریخچه، فرهنگ و موقعیت جغرافیای آن داشته باشیم.
راهنمای سفر به آبادان | تاریخچه شهر آبادان
اوپاتان کهنترین نام آبادان است که از دو کلمه (( او )) به معنای آب در زبان محلی و قدیمی و (( پاتان )) به معنای نگهبانان گرفته شده است . دراصل محلی بوده که از آب و رودخانه نگهبانی و مراقبت می نموده اند .
اين جزيره درگذشته “عبادان” نام داشته است، عده ای بر اين باورند که اين نام برگرفته از نام فردی مشهور و پرهيزگار با نام “عباد” است که در اين مکان زندگی می کرده است. ياقوت حموي جزيرة بزرگ آبادان را ” ميان رود ” نام داده است. ناصر خسرو قبادياني نيز در سال 438هجری قمری آبادان را ديده و آن را توصيف كرده است. جهانگرد معروف عربی، ابن بطوطه نيز در طی سفر خود از جزيره عبادان ديدن کرده است و آنرا قريه ای بزرگ در دشتی صاف و شور معرفی کرده است. در قرون اخير از اين جزيره با عنوان « جزيره الاخضر» نيز ياد کرده اند. آبادان در دوران عباسيان از حالت دهکده خارج گرديد و به شهری کوچک تبديل شد. در طول تاريخ همواره عثمانی و ايران بر سرتصرف اين جزيره در ستيز و نزاع بوده اند اما بالاخره در سال هزار دويست و پنجاه و سه (1874) ميلادی اين جزيره به تملک ايران در آمد. در اواخر قرن سيزدهم هجري قمري آبادان به واسطة وجود صنعت نفت رونق و گسترش يافت. در سال هزارو نهصد و نه ميلادي شركت نفت به دنبال عمليات استخراج نفت در خوزستان پالايشگاه و تصفيهخانههاي عظيمي در آبادان ايجاد كرد. در سال هزار و دويست ونود و دو (1913) پالايشگاه آبادان فعاليت خود را با قدرت شروع کرد و بالاخره در سال هزار و سيصد و هفده (1938) پالايشگاه آبادان به بزرگترين پالايشگاه نفت جهان تبديل شد. پس از ايجاد پالايشگاه اهميت اقتصادي، سياسي و بينالمللي اين جزيره افزايش يافت.در زمان سلطنت رضاشاه پهلوي نام عبادان به آبادان تغيير يافت.
در سال هزار و سيصد و هجده (1939) دانشکده نفت آبادان به عنوان دومين دانشکده کشور(پس از دانشکده فنی تهران) جهت تربيت نيروی متخصص در پالايشگاه آبادان شروع به کار کرد. در سال هزار و سيصد و سی و پنج (1956) جمعيت اين شهر به رقم کم نظير دويست وبيست هزار نفر رسيد که دليل عمده آن شروع به کار پالايشگاه و ايجاد اشتغال و شرايط مساعد اقتصادی در اين شهر بوده است شهر آبادان قبل از حملة عراق به ايران در سال 1359 خورشيدي از شهرهاي بسيار باشكوه و آباد ايران بشمار ميرفت. اما با آغاز نبرد هشت ساله پيکره اين شهر آماج حملات دشمنان قرار گرفت و شهر به ويرانه ای بزرگ تبديل شد. در همان ابتدای جنگ تحميلی آبادان به محاصره دشمنان در آمد اما با غيورمردی جوانان ايران زمين طی عمليات ثامن الائمه حصر آبادان شکسته شد اما همچنان اين شهر آماج موشک ها و خمپاره های دشمنان بود. بلافاصله پس از جنگ، کار بازسازی اين شهرستان و پالايشگاه عظيم آن آغاز گرديد. چند سالی است كار بازسازي و نوسازي اين شهر به اتمام رسيده است و..
آبادان مرکز شهرستان آبادان ، در جنوب غربی ایران و در استان خوزستان واقع است.این شهر مهمترین شهر خوزستان پس از اهواز است.
راهنمای سفر به آبادان | اطلاعات کلی در مورد آبادان
جمعیت: 298090 نفر مطابق با آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵
دین و مذهب: اکثر جمعیت مردم آبادان مسلمان شیعه و تعداد محدودی از عرب های ایرانی این شهر صابئی (مندایی) هستند که در سایر شهرهای خوزستان نیز زندگی می کنند. همچنین مانند سایر شهرهای ایران، جمعیت بسیار کمی از آبادان را نیز هموطنان ارمنی و مسیحی تشکیل می دهند.
زبان: مردم این شهرستان به زبان های فارسی (با لهجه آبادانی) و عربی صحبت می کنند.
اقتصاد: آبادان یکی از شهرهای ایران است که در طول جنگ تحمیلی آسیب های فراوانی دید و سال های زیادی را پشت سر گذاشت تا به توسعه اقتصادی که پیش از جنگ داشت بازگردد. آبادان در درجه اول در بخش صنعت نفت و پتروشیمی نقش مهمی را ایفا می کند و یکی از بزرگترین پالایشگاه های نفت جهان یعنی پالایشگاه نفت آبادان در این شهر قرار دارد. همچنین این شهر در سال های اخیر در بخش صادرات شیلات، خرما و محصولات کشاورزی به ویژه در منطقه آزاد اروند به پیشرفت های چشم گیری رسیده است و صادرات به کشورهای همسایه به ویژه عراق و از طریق پایگاه های صادراتی مانند پایگاه شلمچه صورت می گیرد. از طرف دیگر صنایع لنج سازی، صنایع دستی و پرروش میگو نیز در سال های اخیر نیز رشد چشمگیری در آبادان داشته اند.
راهنمای سفر به آبادان | تاریخچه شهرآبادان
موقعیت جغرافیایی این شهر در درازای ۴۸ درجه و ۱۷ دقیقه و پهنای جغرافیایی ۳۰ درجه ۲۰ دقیقه و با بلندای ۳ متر از سطح دریا و با پهناوری ۲۷۹۶ کیلومتر مربع است. دارای فرودگاه و بندر است که به دلیل داشتن پالایشگاه نفت و راهبردی بودن و هم مرزی با کشور عراق از زمان جنگ جهانی دوم از پراهمیتترین شهرهای خاورمیانه و ایران بودهاست.
جمعیت شهر آبادان طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ برابر با ۲۹۸۰۹۰ نفر و جمعیت نسبی در هر کیلومتر مربع ۱۷۱ نفر است که بخشی از جمعیت آن بویژه در مناطق روستایی را ایرانیان عرب تشکیل میدهند. در آبادان یکی از بزرگترین پالایشگاههای نفت جهان قرار دارد. نفت از اغلب مناطق خوزستان با لوله به این شهر میرسد و پس از تصفیه به کلیه جهان صادر میشود. نزدیکترین شهر به آبادان، خرمشهر است که حدود ۱۵ کیلومتر با این شهر فاصله دارد. خاک آبادان را آبرفت رودهای کارون و دجله (که به هم پیوستهاند) پدید آوردهاست. شهر آبادان درون خشکی ای است که گرداگردش رود است. این خشکی به جزیره آبادان شناخته شدهاست. شهر آبادان و همچنین بخش اروندکنار و نیمی از شهر خرمشهر در این جزیرهاند.رودهای گرداگرد آبادان که همگی به خلیج فارس میریزند از دو رود بزرگتر پیشیاد دجله و کارون است. بزرگترین شاخهای که از برخورد این دو رود پدید آمدهاست اروندرود است. بخش دیگر این رود که در آنسوی این جزیره روان است و اهمیت کمتری دارد بهمنشیر خوانده میشود. رود بهمنشیر در بخشهایی از گذرگاهش کارون هم خوانده میشود.
راهنمای سفر به آبادان | سوغات وصنایع دستی آبادان
اگر به آبادان سفر می کنید و یا قصد سفر به این شهر را دارید حتما به خرید سوغات و صنایع دستی آبادان هم فکر کرده اید . آبادان همیشه ما را به یاد تیم صنعت نفت و عینک ریبن می اندازد. مردم آبادان مردمی شاد و سرزنده هستند و از همه مهم تر مسافران اولین سوغاتی که از آنجا با خود میبرند مهمان نوازی و محبت ساکنین این شهر است .
۱. خرما ، نماد جنوب ایران
مهمترین خریدی که در شهرهای جنوبی کشور و به ویژه آبادان میتوانید داشته باشید خرما است. این منطقه به دلیل آب و هوا و شرایط اقلیمی منحصر به فرد، سرزمین نخلستانهای زیبای ایران است. مرغوبترین نوع خرما را از بازار آبادان و یا محلیها میتوانید تهیه کنید. نکتهی جالب توجه در این منطقه تنوع در نوع کشت خرما است و این عامل باعث شده تا بیش از ۱۵ نوع مختلف خرما را در این منطقه ببینید. ببریانی، بریمی، کبکاب، حلاوی، حمراوی، دیری، سرخ، سویدانی، عروی، فرسی، زاهدی و مکتوم بخشی از معروفترین خرماهایی است که میتوانید از آبادان تهیه کنید.
حصیر؛ از برکات درخت خرما
اگر تا به حال گمان میکردید که فقط شمال حصیر دارد، باید بگوییم که اینطور نیست. جنوبیها هم با گیاهان محل زندگی خود بافتههایی را درست میکنند که برای گردشگران بسیار جذاب است. آبادانیها یک نوع جارو دارند که اصلیترین صنایع دستی این شهر به حساب میآید. این سوغات آبادان به وسیله برگ درخت خرما (سعف) بافته میشود که به آن جارو بهایی میگویند. از طرفی اهالی هنرمند آبادان کلاه آفتابی حصیری، سفره، بادبزن، سبد نان و خورجین خرما نیز از برگ درخت خرما درست میکنند که سوغاتیهای زیبایی برای عزیزانتان خواهند بود. البته برای بافت زنبیلهای بزرگ، طناب و تور ماهیگیری از لیف و خوشه (پنک) درخت خرما استفاده میشود.
سوغات با طعم خرما
وجود خرماهای متنوع و خوشمزهی جنوبی باعث شده تا انواع خوراکیها با استفاده از این محصول شیرین تولید شود. حلوای خرما ، رولت خرما ، رنگینک ، انواع شیرینی و خرمای شکلاتی، نان خرمایی و ارده و کوکوی شیره خرما از دیگر سوغات آبادان است.
ادویه ، رنگیترین سوغات آبادان
اگر غذاهای منطقهی جنوب و به ویژه آبادان را امتحان کرده باشید متوجه طعم متفاوت و رنگهای گرم آنها خواهید شد. این تفاوت در طبخ تنها به استفاده از ادویههای مورد استفاده در غذاها برمیگردد. ادویه یکی از اصلیترین چاشنیها برای آبادانیها است. این رنگها و طعمهای بی نظیر حاصل ترکیب ادویههای رنگارنگ آبادانی است. ادویه یکی از مهمترین سوغات آبادان نیز هست. زیرا مشابه آن را در شهرهای دیگر ایران پیدا نمیکنید.
کپوبافی؛ تلفیق نی و برگ درخت خرما
اگر قصد خرید صنایع دستی آبادان را دارید که نشان دهنده فرهنگ و آداب آنجا باشد. کپوبافی یک چیزی مثل حصیربافی است. با این تفاوت که کپو با پیچیدن برگ درخت خرما به دور نیهای مردابی تهیه میشود و قابلیت فرمدهی خوبی دارد. کپوها را معمولا به شکل سبدهای دردار، بدون در و سینیهای گرد میسازند. برخی اوقات نیز کپو را با کامواهای رنگی ترکیب میکنند و دستسازههای بینظیری به وجود میآورند. این صنایع دستی آبادان یکی از بهترین یادگاریهایی است که میتوانید با خود به خانه ببرید.
ماهی ، سوغات خوش طعم خلیج فارس
اگر از طرفداران ماهی باشید طعم ماهی جنوب را با هیچ غذای دیگری عوض نخواهید کرد. ماهی یکی از مهمترین سوغات آبادان است که طرفداران زیادی دارد. ماهی حلوا سفید لذیذترین ماهی جنوبی است و بعد از آن میتوان به شوریده، شانگ، سنگ سر، میش ، هامور، صبور، قباد و ماهی شیر اشاره کرد. بسیاری از گردشگران در سفر به آبادان تعداد زیادی ماهی برای سوغات خریداری میکنند تا ماهیهای لذیذ جنوبی را در شهر خود طبخ کنند.
گلیم؛ دستبافتهی عشایری
چی بهتر از اینکه هم یک محصول هنری قشنگ بخریم و هم به اقتصاد عشایر کمک کنیم؟ عشایر عرب و عشایر بختیاری گلیمهای زیبایی میبافند که یکی از مهمترین سوغات آبادان به حساب میآید. این گلیمها در رنگهای شاد و سرزندهای مثل قرمز، نارنجی، صورتی، زرد و… بافته میشوند و شباهت زیادی به نقوش گلیمهای عشایر قشقایی دارند.
صنایعدستی دریایی
جالب است بدانید که یکی از انواع صنایعدستی که میتوانید در آبادان مشاهده کنید، صنایعدستی هستند که با انواع گوش ماهی، صدف، مرجان و بقایای حیوانات مرده دریایی آماده میشوند. مردم بومی خوش ذوق و هنرمند آبادان، با کمک مواردی که به آنها اشاره کردیم، صنایعدستی بسیار خاصی را تولید میکنند. جالب است بدانید که این صنایعدستی انواع مختلفی دارد. برای مثال میتوانید انواع دستبند، پابند یا حتی گردنبند که از گوشماهی و صدفهای کوچک و زیبا تهیه شدهاند را بهعنوان سوغات جنوب تهیه کنید. یا حتی با کمک همین موجودات دریایی، مجسمههای خاصی همانند مجسمه کشتی درست میکنند و در بازار به فروش میرسانند. این نوع صنایعدستی به مناطق جنوب کشور و شهرهای ساحلی تعلق دارند.
به این ترتیب هر زمان که این صنایعدستی را مشاهده میکنید، به یاد سفر خوشتان در آبادان میافتید. همچنین چنین سوغاتی، یک یادگاری بسیار عالی برای عزیزان شما خواهد بود. به این ترتیب هر زمان که آن را مشاهده میکنند، به یاد این میافتند که شما در سفرتان به آبادان، به یاد آنها بودید و سوغاتی زیبا برایشان فراهم کردهاید. برخی انواع صدف گوشماهی بسیار زیبا هستند. حتی آنها را بهصورت تکی نیز برای انواع آکواریوم و تزئینات دیگر به فروش میرسانند. در برخی بازارهای سنتی، صدفها را بهصورت کیلویی در کیسههای آماده میفروشند. حتی میتوانید انواع ستاره دریایی یا ماهیهای خشک شده همانند ماهی پاف را تهیه کنید. خلاصه که این نوع صنایعدستی بسیار گسترده هستند. با کمی گشتوگذار در بازارهای سنتی، حتی از دست فروشان بومی نیز میتوانید این صنایعدستی را تهیه کنید. به یاد داشته باشید با خرید این صنایعدستی، به اقتصاد مردم محلی نیز کمک میکنید.
شعیریه جنوبی
اهل شیرینیجات هستید؟ خبر خوبی برایتان داریم. در آبادان میتوانید یکی از بهترین باقلواهای عمرتان را نوش جان کنید. به باقلوای جنوبی شعیریه میگویند. برای خوردن شعیریه اصل به مرکز شهر بروید و در شیرینیفروشی لادن یک باقلوای فرد اعلاء امتحان کنید. یادتان باشد که یک بسته از این سوغات آبادان را با خود به خانه ببرید تا دلتنگ این شیرینی خوشمزه نشوید.
راهنمای سفر به آبادان | جاذبه های گردشگری آبادان
سینما شیرین: این مکان یکی از قدیمی ترین سینماهای ایران است که در سال 1310 با 700 نفر ظرفیت ساخته شد و در زمان جنگ جهانی اول با اضافه شدن یک طبقه دیگر به آن عنوان بزرگ ترین سینمای ایران را از آن خود کرد. سینما شیرین در جنگ ایران و عراق صدمات زیادی دید و هیچگاه بازگشایی نشد. این سینما در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.
کلیسای گاراپت مقدس: این کلیسا در سال 1336 ساخته شد و یکی از بزرگ ترین مکان ها برای گردهمایی ها ارامنه شهر آبادان محسوب می شود. این بنا در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
موزه آبادان: موزه آبادان در سال 1338 با کمک شرکت نفت آبادان در این شهر افتتاح شد. در این موزه آثار باستانی از دوران پیش از تاریخ تا دوره قاجار مثل ظروف سفالی، مجسمه هایی به شکل حیوانات و… به نمایش درآمده است.
موزه بنزین خانه: این موزه در مکان اولین سکوی پمپ بنزین ایران (سال 1306) در شهر آبادان قرار دارد و به عنوان یکی از اولین موزه های صنعت نفت ایران به شمار می رود. در این موزه انواع محصولات نفتی، چراغ های نفت سوز، تانکرهای سوخت قدیمی و … قرار دارد.
موزه کارآموزان آبادان: این موزه در مکان اولیه آموزشگاه حرفه ای آبادان که در سال 1312 تاسیس شده بود، قرار دارد. در این موزه اسناد مربوط به تاریخ صنعت نفت ایران، ابزارهای آموزش کارآموزان صنعت نفت و … به نمایش درآمده است.
مسجد رنگونی ها: اولین جایی که باید در آبادان سراغش را بگیرید، «مسجد رنگونیها»ست. این مسجد هیچ رنگوبویی از معماری ایرانی ندارد و تمام و کمال نمایشگر معماری شبهجزیرهی هندوستان است. این مسجد یکی از مکان های دیدنی آبادان است که در سال ۱۳۰۰ شمسی، در نقطهی صفر مرزی، همجوار با اروندرود ساخته شد. گفته میشود، مسجد رنگونی با تقاضای مسلمانان اهل شبهقارهی هند و بهویژه اهالی «رانگون» در «میانمار» فعلی که در آبادان ساکن بودند، ساخته شد. البته بنای مسجد را کارگران پاکستانی پالایشگاه آبادان ساختهاند. گچبریها و کار روی سیمان مسجد رنگونیهای آبادان منحصربهفرد است. رنگهایی که در معماری هندی دیده میشود و البته محرابی گلگون که با انبوهی از نقش و نگارههای اسلیمی و طرحهای هندسی تزیین شده است. موزهی اسناد تاریخی و خطی آبادان هم در این مسجد قرار دارد. این مسجد حدود 100 سال پیش توسط کارکنان هندی و برمه ای پالایشگاه نفت آبادان ساخته شد. نام این مسجد نیز برگرفته از پایتخت کشور برمه یعنی رنگون است. این بنا در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
موزه اسناد تاریخی و خطی: این موزه در سال 1388 داخل مسجد رنگونی ها شکل گرفت. در این موزه آثاری مثل قرآن های خطی، اسناد دوران قاجار و پهلوی اول مثل اسناد ارتباطی بین تجار هندی، انگلیسی و ایرانی و… به نمایش درآمده است.
راهنمای سفر به آبادان | تفریحات آبادان
تفریح در ساحل رودهای اروند و بهمنشیر: ساحل این دو رود مشهور، از مکان های خوش آب و هوا در شهر به حساب می آیند که بیشتر مردم برای پیک نیک، ماهیگیری و قایق سواری سری به آنها می زنند.
بازارگردی در آبادان: از آن جا که آبادان یک بندرگاه تجاری محسوب می شود و اخیرا هم منطقه آزاد تجاری اروند به آن اضافه شده است، می توان گفت که بازارهای خوبی در شهر انتظارتان را می کشند. می توانید یک روز کامل از سفرتان را به گردش در بازارهای شهر اختصاص بدهید و اجناس مختلف را با کمترین و بهترین قیمت پیدا کنید. از مشهورترین بازارهای شهر می توان به بازار ته لنجی ها در خیابان امام خمینی، بازار مرکزی آبادان در انتهای خیابان دبستان و بازار کویتی ها در خیابان شهید طالقانی اشاره کرد.
آخرین دیدگاهها