آموزش بافت گلیم در منزل

آموزش بافت گلیم در منزل | تاریخچه بافت گلیم

در این مطلب می خواهیم آموزش بافت گلیم در منزل را بیاموزیم اما قبل از آن بهتر از نیم نگاهی به تاریخچه و چگونگی پبدایش این هنر بپردازیم. مردم از قدیم میل به تولید و به وجود اوردن محصولات داشته اند همین مسئله و احساس نیاز باعث به وجود آمدن  صنایع دستی در هر منطقه شده است.

تاریخچه تولید انواع صنایع دستی در ایران را می توان به شرایط جغرافیایی و همین‌طور تمدن و فرهنگ مردمان نواحی مختلف ربط داد. تاریخ ایران با در برداشتن حکومت‌ها و فرهنگ‌های مختلف تاثیر بسیار زیادی بر ذوق هنرمندان نیز داشته است، چنان چه امروزه باستان شناسان معتقدند مرور و بررسی صنایع دستی را باید از زمان آغاز تمدن و حتی پیش از آن شروع کرد. با توجه به این موارد می‌توان تاریخچه مفصلی برای هر یک از هنرها و صنایع دستی اصیل ایرانی از کار با فلزات و کتیبه‌های مختلف گرفته تا سفالگری و نساجی بیان کرد.

در این مقاله می خواهیم چگونگی تولید گلیم دستباف را بیاموزیم پس با ما همراه باشید .

آموزش بافت گلیم در منزل | گلیم چیست؟

گلیم نوعی صنایع دستی بافته شده با سطحی صاف و بدون پرز است که از تار و پود تشکیل شده و ماند قالی پرز بلند ندارد. گلیم که به آن پَلاس هم گفته می شود، برای بافتش هرچه نخ نازک تر و لطیف تر باشد، گلیم مرغوب تری خواهیم داشت. به همین دلیل برای بافت گلیم از پشم زیر گلو و زیر بغل گوسفندان استفاده می شود تا کیفیت نهایی کار بالاتر برود.

انعطاف پذیری، دوام بالا و رنگ پذیری خصوصیاتی است که پشم گوسفند برای تولید گلیم دارد، همچنین حالت دادن به پشم گوسفند برای بافت گلیم راحتتر است. گلیم بافی هنری زنانه است و بیشتر در مناطق روستایی و عشایری ایران دیده می شود.راهنمای خرید گلیم

ویدئو چند مدل آموزش بافت گلیم در منزل

آموزش بافت گلیم در منزل | زمان پیدایش گلیم

انسان بعد از اینکه برای خود تن پوشی طراحی کردند و با مرور زمان به فکر استفاده از زیر انداز شدند و کم کم با پیدایش پشم ریسی گلیم بافی نیز رواج پیدا کرد.
این هنر متعلق به 2500 سال پیش از میلاد مسیح است و کهن ترین گلیم در این دوران و در میان آثار مصر باستان کشف شده است.

آموزش بافت گلیم در منزل | گلیم و صنایع دستی

گلیم یکی از محصولات صنایع دستی بسیار ارزشمند محسوب می شود. هنگام خرید صنایع دستی یکی از محصولات معروف و پر فروش همیشه گلیم دستباف ایرانی است.

آموزش بافت گلیم در منزل | انواع گلیم

گلیم های ایرانی با طرح ها و نقش های زیادی بافته می شوند. این طرح ها و نقش ها یا در اشکال هندسی مثل لوزی، سه گوش، چهارگوش و شش گوش یا در انواع گل، انواع بوته، ترمه، انواع حیوانات اهلی و درنده و غیره بافته می شوند. بیشتر گلیم های ایرانی در شیراز، مشهد، کردستان، یزد، اردبیل، کرمان، بلوچستان، آذربایجان و همچنین در استان ما گلستان بافته می شوند.
گلیم های مناطق مختلف ایران در دسته بندی های لری، خمسه، سنه، هرسین، افشار، پارچه ای، زرند، بلوچ، قشقایی، پارچه ای و ترکمنی قرار می گیرند.گلیم دستباف

آموزش بافت گلیم در منزل | مناطق بافت گلیم

این هنر دست ، علاوه بر ایران در کشورهای مختلف خاورمیانه نظیر : چین ، هند ، پاکستان ، افغانستان ، ترکمنستان و… تولید می‌شود. در کشور ما نیز علاوه بر ایلات و عشایر ، در استان‌های خراسان ، فارس ، کردستان ، بلوچستان ، یزد ، آذربایجان ، کرمانشاه و… این محصول زیبا وجود دارد.

گلیم دستباف یک آیتم مناسب برای هدایای سازمانی محسوب می شود

آموزش بافت گلیم در منزل | نقشه به کار رفته در گلیم

بیشترین طرح های که در بافت گلیم استفاده می شود اشکال مختلف هندسی است مانند چهارگوش، لوزی، شش گوشه اما تمامی گلیم ها با این طرح بافته نشده است و خیلی از طرح بر اساس ذهنی و به اصطلاح طرح و نقشه ذهنی داشته اند که شامل نقشه طبیعت و حیوانات نیز می شود.

طرح های مختلف بیشتر به مناطقی که در آن بافته می شود بستگی دارد.و متفاوت است.صنایع دستی کردستان

آموزش بافت گلیم در منزل | مراحل بافت گلیم

مانند فرش بافی گلیم نیز نیاز به دار قالی برای برپا کردن نیاز دارد.
بعد از آن نوبت به سیه بندی و چله کشی دار قالی می شود.
و با کمک نخ های پشمی بافت با دست شروع شده و بافنده نقش و نگارها را روی گلیم پیاده می کند.

آموزش بافت گلیم در منزل | مواد اولیه گلیم

نخ گلیم از قدیم و از ابتدا با خامه و یا نخ پشم طبیعی گوسفند و بز بافته می شود اما با گذشت زمان نخ پنبه و همچنین نخ های مصنوعی مانند اکریلیک، کرومی و … نیز بافته می شود. اما در اصل جنسی که برای بافت گلیم باید استفاده شود پشم طبیعی است.

گلیم بافته ای تخت پود نما می باشد. گلیم بافته ای دو روست و پشت و روی آن درست شبیه به هم است. تار یا چله ها در گلیم کاملا موازی و بدون زاویه کنار هم قرار می گیرند. در کل بافته های داری را می توان در سه دسته جای داد.

یک: بافته های تار نما که طرح و رنگ آن توسط چله چله ها ایجاد می شود و جاجیم و پلاس از این دسته هستند.

دو: بافته های پود نما که طرح و نقش آن توسط پود ایجاد شده و تار به هیچ عنوان دیده نمی شود که گلیم از این دسته بافته هاست.

و دسته ی سوم که طرح و نقش توسط پیچاندن خامه های رنگی دور تارها به صورت زنجیری ایجاد می شود، این بافته یک رو می باشد و دارای آستر و رو می باشد که سوزنی و پیچ بافته ها در این دسته جای می گیرند.

در گلیم پود به صورت شل و مواج به دور تارها به صورت زیگزاگ چرخیده می شود و بین تارها زیر و رو می شود و کاملا تار یا چله را می پوشاند.گلیم نازک ترین و نرم ترین بافته در  بین بافته های تاری است به این صورت که اگر تمام بافته ها را با با یک ضخامت نخ کار کنیم گلیم از همه نرم تر خواهد بود و  تقریبا شبیه به پارچه است.

راهنمای خرید گلیم

آموزش بافت گلیم در منزل | آموزش کوجی بندی گلیم دست بافت

اول از همه باید چوب کوجی رو آماده کرد. برای این کار یه چوب گرد به اندازه بزرگتر از عرض دار برداشته و دو سر اون رو شیار میزنیم.

آموزش بافت گلیم
نخ ضخیمی رو انتخاب کرده و سر اون رو چند گره محکم میزنیم و در داخل یکی از شیارها قرار داده و میکشیم تا محکم بشه. گره ای که زدیم باعث میشه نخ در داخل شیار محکم بمونه و در نره…

ادامه نخ رو کشیده و به سمت شیار دیگه برده و داخل اون قرار میدیم. نخ رو باید محکم کشید تا موقع کوجی بستن اذیت نکنه…آموزش بافت گلیم

حالا برای محکم کردن نخ رو به دور چوب پیچانده و…

و در آخر گره محکمی میزنیم.آموزش بافت گلیم

این هم کوجی آماده…به این نخ میگیم نخ اتصال کوجی. برای اینکه مطمئن بشیم این نخ محکمه، اون رو به سمت بالا کشیده و رها میکنیم. اگه صدایی ایجاد کرد، یعنی محکمه…

چوب رو روی دار بین دو نخ اتصال دار قرار میدیم و دو طرفش رو با نخی محکم می بندیم.
آموزش بافت گلیم

حالا نوبت بستن کوجیه…یه نخ بلند با ضخامتی بیشتر از نخ چله برداشته و سر اون رو به نخ اتصال کوجی گره میزنیم.

آموزش بافت گلیمدو انگشت سبابه و کناری رو به زیر نخ اتصال کوجی برده و نخ کوجی رو میگیریم.

آموزش بافت گلیمنخ رو به طرف پایین میکشیم تا حلقه ای ایجاد بشه.آموزش بافت گلیم

گلوله نخ رو از بالا به داخل حلقه برده و…آموزش بافت گلیم

و محکم میکشیم تا گره بسته بشه.

آموزش بافت گلیماین کار رو چند بار دیگه تکرار میکنیم.

آموزش بافت گلیمباز به همون شیوه ای که گفته شد، حلقه ای درست کرده اما این بار گلوله نخ رو به پشت چوب برده و…

آموزش بافت گلیمو به سمت پایین میاریم.

و بعد از زیر حلقه و از داخلش عبور میدیم.

آموزش بافت گلیمگره حلقه رو محکم میکنیم.

آموزش بافت گلیماین روش رو نیز چند بار تکرار میکنیم. این مراحل اولیه برای محکم کردن کوجی هستش. باید دقت کنید که تا اتمام انجام این مراحل، ما به ابتدای چله کشی رسیده باشیم.

آموزش بافت گلیم

حالا اصل کار…مانند مراحل قبل یه حلقه درست کرده، گلوله رو به دور چوب پیچانده ولی این بار قبل از اینکه گلوله رو به داخل حلقه ببریم، اول از زیر اولین تار عبور داده و…

آموزش بافت گلیمو بعد از داخل حلقه به بیرون میاریم.

آموزش بافت گلیمقبل از این که نخ رو به کوجی محکم کنیم، یه وسیله گرد مثل ماژیک به روی چوب کوجی و زیر حلقه ای که ایجاد کردیم میذاریم و بعد اون رو محکم میکنیم. نقش ماژیک رو بعدا متوجه میشین.

آموزش بافت گلیماگه دقت کنید از پشت دار می بینید که اولین تارمون به چوب کوجی متصل شده. دقت کنید که حتما تارهایی که برای اتصال به کوجی به ترتیب انتخاب میکنید، تارهای روی نخ اتصال اول دار هستند…یعنی با تارهای زیر این نخ کاری نداریم.
در اینجا دقت کنید که تار به کوجی متصل شده باشه. برای راحتی در این کار می تونید یه وسیله تخت با ضخامت حدود نیم سانت رو زیر چوب کوجی قرار داده و بعد اون رو به دار گره بزنید. میتونید از مقوای تا شده ای هم استفاده کنید.

آموزش بافت گلیمحالا یک بار دیگه این مرحله رو مرور میکینم…

آموزش بافت گلیمو باز ادامه…
این روش رو تا آخر دنبال کرده تا تمام تارهای روی نخ اتصال اول دار به چوب کوجی متصل شده باشند.

در آخر همانند اول کار، حلقه ها رو به دور چوب پیچانده و…

و بعد گره ها رو می زنیم. اگه در طول کار نخ تون تموم شد، میتونید نخ جدیدی برداشته و به سر نخ قبلی و به دور نخ اتصال کوجی، گره زده و کار رو دنبال کنید.

در آخر کار ماژیک رو آروم آروم بیرون میکشیم.

می بینید که اندازه حلقه ها بزرگتر هستند.

آموزش بافت گلیمآموزش بافت گلیم

حالا دو تیکه چوب که ما بهش میگیم زیر کوجی، برداشته و در دو طرف کوجی و زیر اون قرار میدیم و اونها رو به دار محکم میکنیم.

همانطور که می بینید، اضافه بودن حلقه هایی که به کمک ماژیک بستیم باعث شده فاصله ای بین تارهای زیری و رویی ایجاد بشه. اگه دقت کنید فقط تارهای رویی به کوجی متصله.

این هم پایان کار کوجی بستن. تو نگاه اول شاید سخت به نظر برسه اما با چند بار بستن و باز کردن و اشتباه کردن، به خوبی یاد می گیرید.
بعد از کوجی هم که زیر سازی و در آخر هم بافت هستش

آموزش بافت گلیماول از همه باید یه دار چله کشی شده آماده برای گلیم بافی داشته باشید که ما در دانشگاه به صورت آکادمیک یاد گرفتیم و امکان داره بیرون جور دیگه ای کار کنند. (استفاده از کوجی)
این دار چله کشی شده

آموزش بافت گلیماگه بیرون بدید چله کشی کنند، یه زیرسازی داره…مثل این

آموزش بافت گلیمالبته خودتون هم می تونید انجام بدید که آموزش خودش رو داره. فکر میکنم اکثرا آشنایی دارید. مثل اول کار فرشبافی هست.

این هم آموزش تصویری… به این نوع بافت، گلیم ساده می گویند که میشه با رنگهای متفاوت روی هم، یه گلیم نواری رنگارنگ داشته باشید. اون کارهایی که طرحدار هستند، باز آموزش خاص خودش رو داره. اون نوع از کار، گلیم چاکدار هست که طریقه بافتش باعث ایجاد نقشها میشه.

البته خودتون هم می تونید انجام بدید که آموزش خودش رو داره. فکر میکنم اکثرا آشنایی دارید. مثل اول کار فرشبافی هست.

این هم آموزش تصویری… به این نوع بافت، گلیم ساده می گویند که میشه با رنگهای متفاوت روی هم، یه گلیم نواری رنگارنگ داشته باشید. اون کارهایی که طرحدار هستند، باز آموزش خاص خودش رو داره. اون نوع از کار، گلیم چاکدار هست که طریقه بافتش باعث ایجاد نقشها میشه.

این الگوی بافت ساده هستش

البته خودتون هم می تونید انجام بدید که آموزش خودش رو داره. فکر میکنم اکثرا آشنایی دارید. مثل اول کار فرشبافی هست. این هم آموزش تصویری… به این نوع بافت، گلیم ساده می گویند که میشه با رنگهای متفاوت روی هم، یه گلیم نواری رنگارنگ داشته باشید. اون کارهایی که طرحدار هستند، باز آموزش خاص خودش رو داره. اون نوع از کار، گلیم چاکدار هست که طریقه بافتش باعث ایجاد نقشها میشه. این الگوی بافت ساده هستشالبته خودتون هم می تونید انجام بدید که آموزش خودش رو داره. فکر میکنم اکثرا آشنایی دارید. مثل اول کار فرشبافی هست. این هم آموزش تصویری… به این نوع بافت، گلیم ساده می گویند که میشه با رنگهای متفاوت روی هم، یه گلیم نواری رنگارنگ داشته باشید. اون کارهایی که طرحدار هستند، باز آموزش خاص خودش رو داره. اون نوع از کار، گلیم چاکدار هست که طریقه بافتش باعث ایجاد نقشها میشه. این الگوی بافت ساده هستش

بعد از اتمام بافت و زنجیره زدن برای پایین آوردن گلیم از روی دار محل برش چله ها را با ماژیک به موازات انتهای کار علامت می زنیم و چله ها را کمی شل می کنیم. از جاهای مختلف محل برش ( ابتدا، انتها و وسط ) به صورت متناوب در دسته های چند تایی شروع به قیچی کردن چله ها می کنیم.این برش چند مرحله ای موجب می شود تا هنگام قطع چله ها به گلیم فشار وارد نشود و از سرکجی و به هم خوردن ابعاد منظم گلیم جلوگیری شود.

بعد از اتمام بافت و قیچی کردن گلیم به صورت متناوب از روی دار تارهای ابتدایی و انتهایی که قدری بلندتر از گلیم بریده شده اند در دسته های چند تایی و به روش های مختلف به هم بسته می شوند.این عمل نه تنها موجب استحکام و جلوگیری از فروپاشی ساده بافی دو طرف گلیم می شود بلکه بر زیبایی گلیم نیز می افزاید. در پایان نیز اقدام به چیدن و گرفتن پرزها و سر نخ های اضافه از پشت و روی گلیم می کنیم.

در این مطلب سعی کردیم آنچه لازم است راجع به آموزش بافت گلیم در منزل را با شما در میان بگذاریم. امیدوارم برای شما مفید واقع شده باشد.

آرشیو مطالب:

ورود | ثبت نام
شماره موبایل یا پست الکترونیک خود را وارد کنید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
کد تایید برای شماره موبایل شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد تا دیگر
برگشت
رمز عبور را وارد کنید
رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
برگشت
رمز عبور را وارد کنید
رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
برگشت
درخواست بازیابی رمز عبور
لطفاً پست الکترونیک یا موبایل خود را وارد نمایید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
کد تایید برای شماره موبایل شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد تا دیگر
ایمیل بازیابی ارسال شد!
لطفاً به صندوق الکترونیکی خود مراجعه کرده و بر روی لینک ارسال شده کلیک نمایید.
تغییر رمز عبور
یک رمز عبور برای اکانت خود تنظیم کنید
تغییر رمز با موفقیت انجام شد