در این مقاله می خواهیم درباره رشته صنایع دستی صحبت کنیم . همانطور که می دانید از زمانی که بشر خود را شناخت، برای تامین نیازهای اولیهی خود دست به تغییر طبیعت و به عبارتی کار بر روی طبیعت زد. اولین دستساختههای بشر ابزارآلاتی بودند که برای شکار و دفاع از خود میساخت. یکجانشینی بشر به واسطهی اشتغال به کشاورزی و دامداری، منجر شد تا آدمی به فکر ساخت فرآوردههای متنوع از نظر کارایی و چشمگیر از نظر زیباییشناختی بیفتد.
با پیشرفت فنون و رشد تمدنها صنایع دستی نیز رشد روزافزونی به خود گرفت. همه ما در طول زندگی حداقل یک بار به فکر خرید صنایع دستی کشورمان را افتاده ایم. صنایع دستی و یا هنرهای صناعی از مهمترین محصولات تولیدی هر کشوری است. این محصولات دارای هر دو کاربرد تزئینی و استفاده در زندگی روزمره هستند که به روشهای سنتی ساخته میشوند.
کاربرد رشته صنایع دستی
رشته صنایع دستی از کنکور تا ورود به دانشگاه
یکی از رشته های موجود در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری، رشته صنایع دستی است. اکثر داوطلبانی که رتبه و تراز مناسب برای انتخاب رشته این مجموعه کسب کرده اند به دنبال یافتن اطلاعاتی در این خصوص هستند که رشته صنایع دستی چیست؟ شامل چه مباحثی شده و بازار کار آن پس از فارغ التحصیلی چیست؟ برای پاسخ به این دسته از سوالات در ادامه مقاله به معرفی رشته صنایع دستی می پردازیم.
زمان و نحوه انتخاب رشتهی صنایع دستی
علاقه مندان به این رشته نباید فرصت انتخاب رشته را از دست بدهند و لازم است در زمان انتخاب رشته صنایع دستی با توجه به رتبه و شرایط معدل خود دانشگاههای ارائه دهنده این رشته را انتخاب کنند. انتخاب رشته بعد از اعلام نتایج اولیه کنکور سراسری در مرداد ماه انجام میشود و زمان دقیق آن هر ساله توسط سازمان سنجش اعلام میشود. نحوه انتخاب رشته صنایع دستی با دیگر رشتهها یکسان است و علاقه مندان میتوانند این رشته را در کنار دیگر رشتههای مورد نظر خود انتخاب کنند.
داوطلبان باید از نظر شرایط جسمی امکان تحصیل در این رشته را داشته باشند. این رشته فاقد آزمون عملی است و پذیرش در آن به صورت متمرکز انجام میشود.
دانشجویان رشته صنایع دستی چه می آموزند؟
در رشته صنایع دستی دانشجویان در مدت زمان چهارسال، به کسب اطلاعات متوسطی در رابطه با ۲۴ گروه بزرگ انواع صنایع دستی ایران، که از ۱۵۲ شاخه تشکیل شده است میپردازند. همچنین با آشنایی و پرداختن به یکی از چهار گرایش صنایع چوب، سفال، نگارگری و طراحی فرش در زمینههای اجرا و کارشناسی آثار، صاحب تخصص شده و مهارتهای لازم برای تولید محصولات در گرایش انتخابی خود را بدست میآورند.
بازار کار رشتهی صنایع دستی
بازار کار رشته صنایع دستی برای فارغ التحصیلان این رشته گسترده است و تا حد بسیار زیادی به توانایی ، مهارت و پویایی فرد بستگی دارد. کارشناسان این رشته میتوانند در سازمانهای میراث فرهنگی، سازمان صنایع دستی، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان ایران گردی، اداره کل موزهها و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول به کار شوند. همچنین هنرمندان خبره با ایدههای درخشان میتوانند مسیر شغلی خود را ایجاد کنند و کار آفرین شوند.
تواناییهای لازم در رشته صنایع دستی
هر فردی دارای تواناییهای منحصر به فردی است و اگر تواناییهای او با نوع کارش همخوانی داشته باشند میتواند از تواناییهای خود در جهت پیشرفت شغلی استفاده کند. تواناییهای لازم برای موفقیت در رشته صنایع دستی شامل موارد زیر میشود.
- صبر
- علاقه مندی به رشته
- خلاقیت
- داشتن استمرار
- نوآوری
بزرگترین سرمایه هر فرد برای ورود به این رشته عشق و علاقه است. همچنین باید پایمردی و حوصله لازم را برای آموختن صنایع دستی داشت و در طراحی بهخصوص طراحی سنتی قوی و با نقوش سنتی آشنا بود. همچنین یک دانشجوی صنایع دستی لازم است با فرهنگ و سنت قدیم کشور و ماشینها و ابزار جدید آشنا شود و در نتیجه طرحهایی ارائه دهد که هم اصالت بومی و هم نوآوری هنری داشته باشد. و در نهایت آشنایی با ادبیات کهن و نو ایران برای دانشجویان این رشته یک ضرورت است زیرا هنر ما ارتباط تنگاتنگ با ادبیاتمان دارد و هیچ هنرمند ایرانی نمیتواند با ادبیات ایران بیگانه باشد. گفتنی است دانشجویان صنایع دستی باید از آمادگی جسمانی برخوردار باشند. برای مثال در رشتهای مثل خاتم که ظرافت حرف اول را میزند، داشتن دستهایی چابک و ماهر بسیار مهم است.
زمان فارغ التحصیلی در رشتهی صنایع دستی چقدر است؟
داوطلبان میتواننداین رشته را در مقطع کارشناسی انتخاب کنند. تحصیل در مقطع کارشناسی ۴ ساله است و زمان فارغ التحصیلی در رشته صنایع دستی نیز برابر ۴ سال یا هشت ترم میباشد. در طول این ۴ سال دانشجویان باید تمامی تعداد واحدهای درسی رشته صنایع دستی را با نمره قبولی پشت سر بگذارند.
دروس رشته صنایع دستی شامل دروس عمومی، پایه، اصلی و تخصصی است و شما میتوانید برای اطلاع از جزئیات واحدهای درسی رشته صنایع دستی چارت درسی این رشته را مشاهده و بررسی کنید.
صنایع دستی بدون کنکور
ثبت نام بدون کنکور رشته صنایع دستی از طریق کنکور سراسری و علمی کاربردی و برای مقطع کاردانی و کارشناسی برخی از واحدهای داشنگاه علمی کاربردی امکانپذیر است و از رشته های بدون کنکور دانشگاه آزاد نیز محسوب میشود. هرچند ظرفیت پذیرش بدون کنکور هر سال تغییر میکند.
دانشگاه های ارائه دهنده رشتهی صنایع دستی
دانشگاه های پذیرنده رشته صنایع دستی در دروههای روزانه و نوبت دوم محدود است و پذیرش در آنها با رقابت بالایی انجام میشود. در کنار این دورهها، دانشگاههای پیام نور و غیرانتفاعی و آزاد نیز در این رشته دانشجو میپذیرند و شما میتوانید برای ورود و انتخاب این رشته از تمام شانسهای خود استفاده کنید. در ادامه لیست دانشگاه های ارائه دهنده رشته صنایع دستی همراه با ظرفیت رشته صنایع دستی آمده است. برای اطلاع از آخرین دانشگاههای پذیرنده لازم است دفترچه انتخاب رشته هنر سال جاری را دریافت و مطالعه کنید. اطلاعات جدول زیر براساس پذیرش در سالهای گذشته مشخص شده است.
نحوه پذیرش | دانشگاه | ظرفیت | |
---|---|---|---|
روزانه | با آزمون | دانشگاه بیرجند | 30 |
نوبت دوم | براساس سوابق تحصیلی | دانشگاه بیرجند | 7 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه سمنان | 18 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه سمنان | 5 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه سیستان و بلوچستان – زاهدان | 25 |
نوبت دوم | براساس سوابق تحصیلی | دانشگاه سیستان و بلوچستان – زاهدان | 5 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه کردستان | 30 |
روزانه | براساس سوابق تحصیلی | دانشگاه اراک | 40 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه شیراز | 20 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه کاشان | 18 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه کاشان | 7 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه مازندران – بابلسر | 15 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه مازندران – بابلسر | 12 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه محقق اردبیلی – اردبیل | 20 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه محقق اردبیلی – اردبیل | 5 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه هرمزگان – بندرعباس | 25 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه هرمزگان – بندرعباس | 7 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه هنر – تهران | 27 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه هنر – اصفهان | 30 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه هنر –اصفهان | 1 |
روزانه | با آزمون | دانشگاه الزهرا | 18 |
نوبت دوم | با آزمون | دانشگاه الزهرا | 7 |
مخصوص داوطلبان استان ایلام | با آزمون | دانشگاه هنر اصفهان | 1 |
مخصوص داوطلبان بومی استان بوشهر | با آزمون | دانشگاه شیراز | 1 |
مخصوص داوطلبان بومی استان کهگیلویه و بویر احمد | با آزمون | دانشگاه شیراز | 2 |
مخصوص داوطلبان بومی استان لرستان | با آزمون | دانشگاه شیراز | 1 |
مخصوص داوطلبان بومی استان آذربایجان شرقی | با آزمون | دانشگاه محقق اردبیلی | 2 |
مخصوص داوطلبان بومی استان سیستان و بلوچستان | با آزمون | دانشگاه هرمزگان | 1 |
مخصوص داوطلبان بومی شهرستان بشاگرد | با آزمون | دانشگاه هرمزگان | 1 |
غیرانتفاعی | صرفاً با سوابق تحصیلی | دانشگاه غیرانتفاعی سوره – تهران | 20 |
غیرانتفاعی | صرفاً با سوابق تحصیلی | دانشگاه غیرانتفاعی علم و فرهنگ – تهران | 30 |
غیرانتفاعی | صرفاً با سوابق تحصیلی | دانشگاه غیرانتفاعی علم و هنر – یزد (محل تحصیل واحد یزد) | 20 |
غیرانتفاعی | صرفاً با سوابق تحصیلی | موسسه غیرانتفاعی اردبیل | 50 |
غیرانتفاعی | صرفاً با سوابق تحصیلی | موسسه غیرانتفاعی کمالالملک – نوشهر | 10 |
پیام نور | صرفاً با سوابق تحصیلی | دانشگاه پیام نور استان آذربایجان شرقی – مرکز تبریز | 40 |
پیام نور | صرفاً با سوابق تحصیلی | دانشگاه پیام نور استان اصفهان – مرکز اصفهان | 50 |
پیام نور | صرفاً با سوابق تحصیلی | دانشگاه پیام نور استان تهران – تهران شرق | 30 |
پیام نور | صرفاً با سوابق تحصیلی | دانشگاه پیام نور استان خراسان جنوبی – مرکز فردوس | 20 |
پیام نور | صرفاً با سوابق تحصیلی | دانشگاه پیام نور استان سمنان- شاهرود | 20 |
پیام نور | صرفاً با سوابق تحصیلی | دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی – مرکز مشهد | 30 |
پیام نور | صرفاً با سوابق تحصیلی | دانشگاه پیام نور استان سیستان و بلوچستان – مرکز زاهدان | 50 |
پیام نور | صرفاً با سوابق تحصیلی | دانشگاه پیام نور استان قزوین – مرکز قزوین | 30 |
پیام نور | صرفاً با سوابق تحصیلی | دانشگاه پیام نور استان مازندران – مرکز بابل | 20 |
پیام نور | صرفاً با سوابق تحصیلی | دانشگاه پیام نور استان یزد – مرکز میبد | 20 |
پیام نور | صرفاً با سوابق تحصیلی | دانشگاه پیام نور استان یزد – مرکز یزد | 20 |
دوره کارشناسی رشته صنایع دستی
دوره کارشناسی صنایع دستی هشت ترم و حدودا چهار سال طول میکشد و برنامه درسی (سر فصل) و تعداد واحدهای دانشگاهی این رشته از ۱۳۶ واحد تشکیل شده است که شامل موارد زیر میباشد:
• ۲۱ واحد دروس عمومی
• ۳۱ واحد دروس پایه
• ۲۵ واحد دروس اصلی
• ۵۱ واحد دروس تخصصی
دوره کارشناسی ارشد رشته صنایع دستی
علاقه مندان به این رشته میتوانند تا کارشناسی ارشد نیز ادامه تحصیل دهند. دانشگاه های دولتی روزانه، شبانه یا نوبت دوم، پردیس خودگردان، پیام نور، مجازی پیام نور، غیر انتفاعی، مجازی ویژه شاغلین و… به تدریس این رشته میپردازند. گرایش های رشته کارشناسی ارشد هنرهای پژوهشی و صنایع دستی عبارتند از:
● رشته پژوهش هنر
● فلسفه هنر
● صنایع دستی
● تاریخ هنر جهان اسلام و رشته هنر اسلامی
● مطالعات موزه
● مدیریت موزه
● نقاشی ایرانی
فارغ التحصیلان می توانند با اطلاعات و دانش بدست آورده از طریق واحدهای تحقیقاتی و تجربه حاصل از کار علمی به تولید آثار، اداره امور عمومی و بخش های کارگاهی همزمان با انجام کارهای تحقیقاتی مشغول شوند.
گرایشهای رشته صنایع دستی در دانشگاه
در این رشته با صنایع دستی ایران، مبانی هنرهای تجسمی، هندسه نقوش، طراحی نقشهای سنتی، حجم سازی، خوش نویسی، کار در کارگاه نگارگری و کارگاههای صنایع دستی با گرایش سفال و سرامیک، ساخت ظروف گلی و سفالگری و پوشش لعاب و پخت آثار در کورههای حرارتی مخصوص آشنا میشوید.
موقعیت شغلی رشته صنایع دستی در ایران
فارغالتحصیلان در رشته صنایع دستی میتوانند در سازمانهایی مثل سازمان میراث فرهنگی، سازمان صنایع دستی ایران، اداره کل صنایع دستی در وزارت جهاد کشاورزی، سازمان ایرانگردی و جهانگردی، بنیاد مستضعفان و جانبازان، اداره کل موزهها و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به کارهای پژوهشی، تحقیقاتی یا کارشناسی بپردازند. همچنین میتوانند با دایر کردن کارگاهی در خانه، هم درآمد بهتری داشته باشند و هم آنچه دوست دارند، بسازند که در این صورت فارغالتحصیلان صنایع دستی به دو صورت میتوانند فعالیت کنند؛ یکی ساخت آثاری که جنبه موزهای و تزئینی دارد و یکی تولید صنایعی که کاربرد داشته و البته جنبه هنری نیز داشته باشد. در ضمن کارهای پژوهشی را نیز باید در نظر داشت. هرچند که تاکنون به این بخش بیتوجهی شده است. برای مثال درباره فرش ایران بیشتر مقالهها و کتابهایی که داریم، خارجی است و نیاز به کارشناسان ایرانی که در این زمینه تحقیق و پژوهش کنند، کاملا احساس میشود.
آخرین دیدگاهها