قالیبافی و فروش آن در بازار داخلی و خارجی یک شغل نه که یک صنعت است. اگر به فکر کسب درآمد از شغل قالی بافی هستید، به ارقام بالا فکر کنید. مرز مشخصی برای درآمد و پول درآوردن از قالی و قالیچه وجود ندارد. قالی یا فرش، جز جدانشدنی محیط منازل مسکونی ایرانیان است. هر چه قدر هم مصالح و متریال‌های جدیدی نظیر سرامیک و پارکت و … باکیفیت و متنوع باشند، باز هم جای فرش را نمی‌گیرند.
آیا تصوری از شغل قالی بافی دارید ؟
شاید شما نیز در پس ذهنتان تصویری از یک کارگاه قالی بافی داشته باشید. اتاق نسبتاً بزرگی که دور تا دورش را دارهای قالی احاطه کرده‌اند و در کنار هر دار، یک یا دو زن میانسال یا جوان نشسته و با دقت از روی دستور نقشه خوان، نخ‌های رنگی را با عشق و حوصله می‌بافتند و صدای کوبش ! در فضا جاری است. بله، درست حدس زده‌اید
برای شروع بافت فرش در منزل، شما به سرمایه اولیه‌ی حدودا 30 میلیونی نیاز خواهید داشت که هزینه ساخت دار قالی، نخ‌ها و تجهیزات اولیه خواهد بود.
بافت قالی بسته به سرعت دست شما، زمان حداقل چند ماهه خواهد برد. تبدیل نخ‌های رنگارنگ به یک قالی زیبا و ارزشمند، پروسه طولانی و زمان‌بری دارد. حداقل 6 ماه باید روی یک قالی 6 متری وقت بگذارید تا به انتها برسد.
بعد از آن که کار بافت قالی به اتمام رسید، به مرحله کسب درآمد قالی بافی در منزل رسیده‌اید! اکنون باید قالی را به فروش بگذارید که اگر کمی به مهارت‌های فروش مسلط باشید، می‌توانید یک قالی با ابعاد گفته شده را چیزی حدود 100 میلیون تومان به فروش برسانید.
این عدد در ابتدا ممکن است آن قدر هم زیاد به نظر نیاید اما با افزایش سرعت بافت شما و کمک گرفتن از بافندگان، می‌توانید کسب و کار خود را گسترش دهید و به صورت همزمان، چند قالی را ببافید. این موضوع به طور قابل توجهی درآمد شما را افزایش می‌دهد
حتی با پیدا کردن واسطه‌ها، می‌توانید به صادرات فرش نیز فکر کنید. کسب درآمد دلاری از صادرات فرش شاید عجیب و بعید به نظر برسد اما افراد زیادی امروزه از استان‌های مختلف کشور، به آن دست پیدا کرده‌اند و فرش‌های خود را به کشورهایی نظیر امارات، عمان، عراق، ترکیه، آلمان، انگلیس، کره جنوبی و… صادر می‌کنند.
مراحل شروع شغل قالی بافی
مراحل شروع شغل قالی بافیبرای شروع هر شغل و حرفه باید بدانید که چه مراحلی را باید طی کرد؟
مرحله‌ي اول: فراهم کردن وسایل مورد نیاز
ابزار قالی بافی را می‌توانیم در سه دسته‌ي کلی ابزار مربوط به دار قالی، ابزار مربوط به بافت و محکم کردن آن و ابزار مربوط به برش جای دهیم. در جدول زیر به طور تخصصی هر کدام از این ابزار را به شما معرفی می‌کنیم:
| نام ابزار | کاربرد |
| دار قالی | اسکلت اولیه‌ای است از جنس چوب یا فلز که قالی بر روی آن بافته می‌شود. دارها دو نوع افقی و عمودی دارند که استفاده از نوع دوم رایج‌تر هستند. |
| دفه یا دفتین | این وسیله با سری شانه مانند و دندانه دار در کوبیدن و محکم کردن گره‌ها به کار می‌رود و انواع مختلف سبک و سنگین دارد که بسته به پیشرفت بافت فرش از آن استفاده می‌کنند. |
| ارش یا چله | چله‌ها نخ‌هایی(تارهایی) هستند که به موازات دار و دور آن کشیده می‌شوند تا ساختار کلی فرش بر‌آن‌ها بافته شود. هرچه چله کشیده و محکم‌تر باشد محصول نهایی بهتر خواهد شد. |
| کاردک | برای بریدن اضافه‌‌های نخ هر گره به کار می‌رود. |
| قیچی | برای یک‌دست کردن سطح نهایی چند رج به کار می‌رود. فاصله‌ی دسته‌ی این قیچی‌ها تا دسته زیاد است و این به خاطر جدا کردن هرچه بیشتر الیاف اضافی است. |
مرحله‌ی دوم: چِلّه‌کشی
چله‌ها نخ‌های سفیدی هستند که توسط استادکار به صورت عمودی دور تا دور قالی می‌کشند تا قالیباف بتواند نخ‌های قالی را به مرور به این بستر اصلی گره بزند و در نهایت فرش بافته و آماده شود.
مرحله‌ي سوم: آغاز به کار بافتن
پس از آماده شدن چله‌ها، قالیبافان پشت دار می‌نشینند و کار خود را آغاز می‌کنند. خوب است بدانیم قالی به صورت رج به رج بافته می‌شود. رج یک ردیف افقی از عرض فرش است و قالی باف، طبق نقشه هر رج را با رنگ‌های مورد نیازش می‌بافد. بعد از هر رج، به کمک وسیله‌ای به نام دفدین، گره‌های زده شده را محکم می‌کنند و اضافه‌ی آن را به وسیله‌ی قیچی‌های نوک تیز می‌گیرند.
مرحله‌ي چهارم: اتمام کار و انداختن قالی
پس از این که فرش به صورت کامل بافته و آماده شد، قالیباف از یک خطی فرضی بر بالای چله‌ها شروع به چیدنشنان می‌کند تا قالی به اصطلاح بیفتد و از دار جدا شود.
فایده های شغل قالی بافی برای جامعه
فایده های شغل قالی بافی برای جامعهدرست است که در جامعه‌ی مدرن امروزی هنر بافت فرش دست باف کمتر رونق دارد اما باید به یاد داشته باشیم که این هنر و مهارت اصیل ایرانی هم‌چنان نیز فواید بسیار زیادی برای جامعه‌ی ایرانی دارد؛ از جمله:
- ایجاد شغل: طبق تحقیقات برای بافت یک فرش از اولین مرحله (تولید پشم) تا آخرین ( فروش فرش) ۱۱۰ گونه شغل متفاوت به وجود می‌آید.
- ایجاد درآمد: قالیبافی یکی از شغل‌هایی است که می‌توانید از طریق آن به سود آوری بالایی برسید چرا که فرش دستباف ایرانی در دنیای امروز از شهرت و ارزش بالایی برخوردار است.
- کمک به فرهنگ کشورمان: فرش ایرانی از معروف‌ترین نمونه‌ها در جهان است و بافت و تولید آن باعث کمک به زنده ماندن و بقای این هنر سنتی می‌کند.
- کمک به سلامت ذهنی: از آنجایی که قالی باف باید به طور کامل دست و ذهن هماهنگی داشته باشد، بنابرین ذهنش در فعالیت مدام است و از این رو از شر بیماری‌هایی چون آلزایمر دور می‌ماند.
چه مهارت هایی برای شغل قالی بافی لازم است؟
مهارت قالیباف به موارد متعددی بستگی دارد. ویژگی‌هایی که اگر هر کدام را داشته باشدمی‌تواند چیره دست و خبره‌ی این حرفه محسوب شود. ویژگی‌هایی هم‌چون
- صبر فراوان
- چشمان بسیار سالم
- دست‌هایی نیرومند
- دقت
- سرعت بالا
از این دسته هستند. البته باید در نظر بگیریم که این شغل نیاز به تکنولوژی و مواد خاصی ندارد و به راحتی می‌تواند توسط افراد با سنین مختلف و در خانه انجام شود.
نکات مهم در شغل قالی بافی
نکات مهم در شغل قالی بافیهنگامی که می‌خواهیم به معرفی شغل قالی بافی بپردازیم، لازم است موارد زیر را هم که تذکر‌هایی برای قالیبافان و افراد علاقه مند به خرید صنایع دستی و سفارش دهندگان هستند را یادآور شویم:
- به یاد داشته باشید تمامی زوایای دار قالی باید نود درجه باشند تا بافت فرش کج نشود و تمامی زحمات شما بر باد نرود.
- از آنجا که قالی بافی کاری مستمر و هرروزه است، بهتر است از نوع عمودی دارها استفاده کنید تا به کمر و ستون فقرات بافندگان آسیبی نخورد و سلامتشان در طول زمان تهدید نشود.
- اگر می‌خواهید دار قالی را در خانه‌ي خود به پا کنید، بهتر است محیط جداگانه‌ای برای نصب آن و قالیبافی در نظر بگیرید تا از رفت و آمد سایرین دور باشد.
- اتاقی که در آن قالیبافی انجام می‌شود باید تهویه‌ی مناسبی داشته باشد. به علت کار مداوم قالیبافان با نخ و الیاف، پرز‌های کوچکی در هوا معلق‌اند که می‌تواند برای سیستم تنفسی انسان مضر باشند. از این رو تهویه‌ی درست و کامل محیط اهمیت بالایی دارد.
- بهتر است رنگ دیوار‌ها و محیط کارگاه قالیبافی روشن و سفید باشد.
- نور کافی در کارگاه نیز از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که قالیبافی اصولاً شغلی است که با چشم‌ها و «دیدن» سر و کار بسیاری دارد.
نگاهی به بافت تابلو فرش در کنار شغل قالی بافی
نگاهی به بافت تابلو فرش در کنار شغل قالی بافییکی دیگر از فاکتورها مصالح به کار رفته در بافت تابلوفرش و رجشمار آن می باشد که هر چقدر رجشمار عدد بالایی باشد آن فرش با ارزشتر است و بافت آن نیز نسبت به رجشمارهای پایین به مراتب سختر است و همچنین نوع نخ استفاده شده در بافت که از چه نوع نخی بافته شده است نیز حائز اهمیت است ممکن هست یک تابلوفرشی تمام ابریشم باشد و یه فرش دیگر از جنس کرک باشد تو قیمت تاثیر گذار می باشد.
و یکی دیگر از فاکتورهای مهم بافت صحیح فرش می باشد که این مورد برمی گردد به مهارت بافنده که چقدر ماهر باشد تا تابلوفرش بدون ایرادی بافته شود منظور از صحیح بافتن این است که عمل گره زدن را صحیح انجام شود پودکشی را درست انجام شود و همچنین پشت کار دارای سفیدی نباشد متراژ و اندازه ی تابلوفرش کجی نداشته باشد و …
آیا یادگیری بافت تابلو فرش ارزش دارد؟
بافت فرش و تابلو فرش از گذشته های بسیار دور در بین مردم ایران رایج بوده است و همواره مردم کشور عزیزمان، هم به عنوان هنر و هم به منبعی برای کسب درآمد و حتی شغل ثابت به آن نگاه کرده اند. بافت تابلو فرش کاری بسیار شیرین و لذت بخشی محسوب می شود و هنگامی که شما تابلوفرشی را می بافید و به اتمام می رسانید و خروجی کار خود را پس از پرداخت آن می بینید، عمیقا احساس خشنودی، غرور و رضایت از خود می کنید. کسانی که تاکنون تابلو فرش بافته اند قطعا این موضوع را بهتر درک می کنند.
پس قبل از هر موضوع دیگر باید به این موضوع توجه داشته باشیم که بافندگی و قالیبافی یک هنر بسیار والا، کهن و بسیار ارزشمند محسوب می شود و شما با آموزش قالی بافی و تابلو فرش، یک هنر بسیار خاص را فرا گرفته اید که هرکسی توانایی انجام آن را ندارد. یادگیری هر هنری علی الخصوص هنر بافندگی ، علاوه بر اینکه برای روح و خصوصیات معنوی انسان تاثیرات بسیار مثبتی می تواند بگذارد، توانایی آن را نیز دارد که به لحاظ بعد مادی به انسان کمک کرده و در اصطلاح منبع درآمدی برای او باشد. پس اگر به هنر بافت فرش و تابلو فرش علاقه دارید اما مردد هستید و شک دارید که به دنبال آن بروید و برای آن وقت صرف نمایید، پیشنهاد ما این است که لحظه ای درنگ نکنید و حتما آن را یاد بگیرید.
آیا می توانم با بافت تابلو فرش کسب درآمد کنم و آیا بافت تابلو فرش درآمد دارد؟
اگر بخواهیم در یک کلمه و به صورت کاملا صریح به این سوال شما پاسخ دهیم در جواب باید بگوییم بله! بافت تابلو فرش درآمد دارد. شما برای بافت یک تابلوفرش چندین روز و چندین ساعت وقت ارزشمند خود را صرف می نمایید و حتما در ازای این زحمات خود، باید درآمدی کسب نمایید. حال مقدار این درآمد شما به چندین موضوع و پارامتر می تواند بستگی داشته باشد که اگر مواردی که در ادامه خدمت شما عرض خواهیم کرد را در نظر بگیرید و در طول دوران بافت، قبل و پس از آن، آن ها را رعایت نمایید، مقدار در آمد کسب شده توسط شما می تواند افزایش پیدا کند.
نحوه محاسبه دست مزد و درآمد بافنده تابلو فرش
برای تعیین دست مزد بافنده تابلو فرش معمولا از معیار تعداد گره استفاده می شود. به طور مثال شما طرحی را می بافید که ابعاد 600 گره در 400 لای (رج) دارد. حاصل ضرب تعداد گره در تعداد لای عدد 240000 می شود یعنی شما در هنگام بافت باید 240000 بار نخ ها را گره بزنید تا کار بافت تمام شود. حال برای هر گره قیمتی گفته می شود و بر اساس آن دست مزد بافنده مشخص می شود. مثلا گفته می شود که برای گره 15 تومان تعیین می شود. در نتیجه دست مزد از فرمول زیر به دست می آید:
دست مزد بافنده= تعداد گره * تعداد لای(رج) * قیمت برای هر گره = 600 *400 * 15=3600000
پس شما در نهایت از بافت تابلو فرشی با این ابعاد 3 میلیون و 600 هزار تومان سود خواهید کرد.
اطلاعات مهم شغل قالی بافی
اطلاعات مهم شغل قالی بافیفرش دستبافت از نظر ابعاد
فرش های دستباف می توانند اندازه های مختلفی داشته باشند، اما چهار استاندارد کلی وجود دارد که بیشترین فروش را دارند: 6 متر، 9 متر، 12 متر و 24 متر.
لازم به ذکر است که هیچکدام از این ابعاد نسبت به دیگری مزیت یا معایبی ندارند و تنها معیار شما برای انتخاب آنها ابعاد خانه است .
ناگفته نماند که با توجه به قیمتهای بالای فرش دستباف ابریشم این گونه فرش ها بیشتر صادراتی هستند.
مواردی که در ارزش گذاری فرش دستفاف تاثیر گذار است؟
از جمله مشخصات فرش دستباف، یکی از ویژگی های مهم، الیاف و نخ های به کار رفته در آن است. فرش دستباف عموماً دارای سه بعد طول یا تار، پارچه یا عرض، پرز یا ارتفاع است که شکل ها و انواع مختلفی را در فرش دستباف ایجاد می کند.
وجود مواد اولیه مرغوب به یکی از اصلی ترین جنبه های تمایز فرش دستباف از سایر فرش ها تبدیل شده است.
سود گارگاه شغل قالی بافی:
درامد فرش رابطه ی مستقیم با جنس فرش و نقشه فرش و همچنین کیفیت و سرعت عمل بافنده و .. متغیر می باشد , فرش دستبافت ابریشم نسبت به سایر فرش های دستبافت قیمت بالاتری دارند.
*انتخاب نقشه و طرح های مناسب برای بافت فرش: پس انتخاب نقشه وطرح مناسب یکی دیگر از فاکتورهای مهم درامد زایی میباشد ,که باید به ان اهمیت بسیاری داد.
*تعداد رج بافت تابلو فرش:یکی دیگر ازفاکتورها به کار رفته در بافت تابلو فرش و رجشمارآن می باشد که هر چقدر رجشمار عدد بالای باشد ان فرش با ارزشتر است و بافت آن نیز نسبت به رجشمارهای پایین به مراتب سختر است.
*بافت صحیح: یکی دیگه از فاکتورهای مهم بافت صحیح فرش می باشد که این مورد برمی گردد به مهارت بافنده که چقدر ماهر باشد تا فرش بدون ایرادی بافته شود, پود کشی درست انجام شود وهمچنین پشت کار دارای سفیدی نباشد و متراژ واندازه تابلو فرش کجی نداشته باشد. اینها فاکتورهای است که اگر رعایت شود به سود بهتری در شغل قالی بافی دست میابیم.
مطالب مرتبط
