انواع هنرهای نمایشی + معرفی رشته در دانشگاه

 هنر نمایشی می‎تواند یکی از گرانبهاترین و تاثیر گذارترین هنرها باشد.که از گنجینه پربار فرهنگ و هنر این سرزمین تغذیه می‎شود. نمایش هنری است گسترده، برگرفته از تاریخ،داستانها ،رویدادهای اجتماعی ،آداب و رسوم ، اعتقادات باورهای مردم و…

از آنجائیکه کشور کهن ایران از فرهنگی غنی برخوردار می‎باشد، این هنر نیز مانند دیگر هنرها نیازمند توجه و فراهم نمودن زمینه هایی است برای رشد و بالندگی و نیز شکوفا نمودن استعدادهای هنرمندان آن.

هنرهای نمایشی چیست؟

هنرهای نمایشی به گونه‌ای از هنر گفته می‌شود که در آن افراد به شکل انفرادی و یا گروهی با استفاده از صورت، اندام و صدای خود، نمایشی هنرمندانه اجرا می‌کنند.  هنرهای نمایشی متشکل از هنرهایی همچون آواز، رقص، موسیقی، شعبده بازی و … است. جامعه و فرهنگ  نقش مهمی را در شکل گرفتن این رشته هنری ایفا کرده‌اند. رشته هنرهای نمایشی گرایش های زیاد و متنوعی دارد، به همین دلیل دانشجویان و هنرآموزان می توانند با توجه به استعداد و علاقه خود، یکی از این گرایش ها را انتخاب کنند.  هنرهای نمایشی در مقابل تماشاگران و به صورت زنده اجرا می‌شوند. این نمایش ها ممکن است در سالن های تئاتر و خانه اپرا و یا در فضای باز مانند خیابان ها اجرا شوند.

خرید صنایع دستی

هنرهای نمایشی برای جامعه ناآشنا و غریبه نیستند، بلکه از دیرباز در بین مردم و جامعه حضور داشته اند.  نمایش‌های عروسکی و سیرک از جمله هنرهای نمایشی هستند که از گذشته های دور وجود داشته‌اند.  عبارت هنرهای نمایشی برای اولین بار در سال 1711 میلادی به صورت عموم برای رشته هایی که مربوط به بازیگری و نمایش بودند، مورد استفاده قرار گرفت. در تمام هنرهای نمایشی حداقل به یک آفریننده اثر ( مانند نویسنده، آهنگساز)، یک اجرا کننده و یک تماشاگر نیاز است. نمایشنامه‌نویس متن نمایش را خلق می کند، بازیگر این نمایش را اجرا می کند و تماشاچی این نمایش را نظاره می کند. هنرهای نمایشی در هر جامعه با فرهنگ و تاریخ و ادبیات آن جامعه رابطه مستقیمی دارند. هنرهای نمایشی در چین با هنرهای نمایشی در هند بسیار متفاوت است زیرا همه کشورها به صورت ناخودآگاه فرهنگ و تاریخ خود را وارد هنرهای نمایشی می کنند. از این رو بسیاری از نمایش‌ها اقتباسی از رویدادهای مهم تاریخی خواهد بود.

انواع هنرهای نمایشی

جایگاه هنرهای نمایشی

در اواخر قرن بیستم منتقدان هنری زیادی از عمر طولانی رشته هنرهای نمایشی متعجب شدند. بسیاری معتقد بودند که هنرهای نمایشی با آمدن تلویزیون و سینما از بین خواهند رفت اما برخلاف تصور عموم چنین اتفاقی نیفتاد و روز به روز بر محبوبیت این هنرها افزوده شد. تئاتر، موسیقی، اپرا، رقص، نمایش عروسکی و قصه گویی عضوی جدایی‌ناپذیر از جامعه هنری و جامعه بشری است. یکی از دلایلی که دانشگاه‌های هنر زیادی در انگلیس و فرانسه وجود دارد این است که هنرهای نمایشی تاریخ را به ما درس می دهند و از گذشته برای ما سخن می گویند. هنرهای نمایشی تاریخ و فرهنگ هر کشور را بازگو می کنند و آن را زنده نگه می‌دارند. رشته هنرهای نمایشی در اکثر کشورهای پیشرفته از جایگاه بسیار خوبی برخوردار است. این رشته و گرایش های مختلف آن به رشد فرهنگ کمک شایانی می کند و از این حیث مورد توجه جوامع دانشگاهی و هنری قرار گرفته است.

رشته هنرهای نمایشی در نزدیک کردن فرهنگ ها و جوامع به یکدیگر نقش بسیار حیاتی را ایفا می کند. جوامع مختلف با بررسی آثار هنرهای نمایشی با فرهنگ و روحیات کشورها و جوامع دیگر آشنا می شوند. فرهنگ و جامعه با هنرهای نمایشی آمیخته شده اند. از طرفی رشته هنرهای نمایشی به رشد اقتصادی کشور نیز کمک می کند. صنعت هنر های نمایشی صنعتی پولساز است. بر اساس مطالعه‌ای که اخیرا در آمریکا صورت گرفته، مشخص شده است که صنعت هنر بیشتر از صنعت کشاورزی در اقتصاد کشور تاثیر گذار است. هنرهای نمایشی به رشد صنعت توریسم نیز کمک بسیاری کرده است. افراد زیادی برای تماشای اپرا، نمایش تئاتر و دیدن اجرای زنده موسیقی گروه های محبوب خود به کشورهای دیگر سفر می کنند و این خود باعث درآمدزایی و رشد اقتصادی کشورها می شود. از این رو رشته هنرهای نمایشی در اکثر کشورهای جهان اول و کشور های در حال توسعه ارزش و جایگاه بسیار بالایی دارد و جزء رشته های محبوب و پرطرفدار به شمار می رود.

هنر همیشه در ایران از جایگاه بسیار خوبی برخوردار بوده است؛ اما هنرهای نمایشی از جمله تئاتر، موسیقی و آواز کم کم جایگاه خود را از دست دادند. نرخ بیکاری در رشته هنرهای نمایشی در ایران بسیار بالا است. از این رو دانشجویان این رشته دلسرد می‌شوند و کسانی هم که می‌خواستند در آینده در این رشته ادامه تحصیل دهند، از تصمیم خود صرف نظر می‌کنند.

اما در خارج از کشور روز به روز بر موقعیت های شغلی رشته هنرهای نمایشی افزوده می شود. هنرمندان می توانند گرایش‌های مورد علاقه خود را دنبال کنند و در زندگی حرفه‌ای و کاری خود پیشرفت کنند. دانشگاه ها و نهاد های فرهنگی بر روی رشته هنرهای نمایشی و دیگر هنرها سرمایه گذاری کرده اند و سعی می کنند تا بستری مناسب را برای فارغ‌التحصیلان این رشته آماده کنند. ایجاد فرصت‌های شغلی زیاد، داشتن رضایت شغلی، درآمد کافی و مناسب و متنوع بودن زمینه‌های کاری باعث شده تا هر ساله علاقه‌مندان زیادی جذب این رشته شوند.

دانشجویان ایرانی برای پیشرفت در رشته هنرهای نمایشی سعی می‌کنند تا از دانشگاه های خارج از کشور بورسیه تحصیلی و یا پذیرش بگیرند. آشنا شدن با فضای آکادمیک و برقراری رابطه با افراد مستعد و هنرمند و از همه مهم تر داشتن آینده شغلی روشن از دلایلی هستند که دانشجویان ایرانی به خاطر آن ها مهاجرت تحصیلی می کنند. در ایران تنها پنج درصد از فارغ التحصیلان این رشته شاغل هستند اما در کشورهای غربی حدود 78 درصد از دانش آموختگان در رشته های مرتبط با رشته و گرایش خود مشغول به کارند.

امروزه هنرهای نمایشی در ایران جایگاه خوبی ندارد. کسانی که در این حوزه فعالیت می کنند درآمد کافی ندارد و فقط از روی علاقه بر روی صحنه می‌روند. امروزه قشر هنرمند جوان راه خود را پیدا کرده و برای تحصیل در این رشته ترجیح می‌دهند در دانشگاه های خارج تحصیل کنند و پس از اتمام تحصیل همان جا کار پیدا کنند و مشغول به کار شوند. هنرهای نمایشی همیشه در بین مردم و جامعه از جایگاه بسیار بالایی برخوردار بوده است. مردم با تماشای این هنرها سرگرم می‌شوند و اوقات خوشی را می‌گذرانند و درکنار آن پندهای اخلاقی می‌گیرند.

دانشگاه‌های برتر رشته هنرهای نمایشی

تحصیل در دانشگاه های برتر باعث موفقیت شما در هر رشته‌ای می شود.

بهترین دانشگاه‌های جهان برای رشته هنرهای نمایشی عبارتند از :

• دانشگاه موسیقی و هنرهای نمایشی وین

دانشگاه موسیقی و هنرهای نمایشی وین در رتبه بندی دانشگاه های جهان، رتبه دوم را کسب کرده است. این دانشگاه در کشور زیبای اتریش و در شهر وین است. هر ساله دانشجویان زیادی متقضی تحصیل در این دانشگاه تراز اول هستند. نمره اعتبار علمی و آکادمیک این دانشگاه 100 است.

• مدرسه جولیارد در آمریکا

این مدرسه واقع در شهر منهتن آمریکا است و در رتبه‌بندی موسسات هنری و دانشگاه‌های جهان رتبه نخست را کسب کرده است. این مدرسه از معروف‌ترین مدارس عالی موسیقی، تئاتر و رقص در آمریکا برای سطوح مختلفی همچون کودکان، نوجوانان، پیش‌دانشگاهی و کالج به شمار می‌رود. هنرمندان و افراد مشهور بسیاری از این مدرسه فارغ‌التحصیل شده‌اند.

• کالج سلطنتی موسیقی لندن

کالج سلطنتی موسیقی لندن رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. این کالج در سال 1882 میلادی تاسیس شده است. کالج سلطنتی لندن یکی از معتبرترین موسسات عالی آموزشی انگلیس محسوب می‌شود.

• آکادمی سلطنتی موسیقی انگلستان

این آکادمی از قدیمی‌ترین و معتبرترین مراکز آموزشی و ارائه‌دهنده مدرک دانشگاهی در زمینه موسیقی است. این آکادمی در سال 1830 موفق به کسب جایزه منشور سلطنتی شد. آکادمی سلطنتی موسیقی انگلستان رتبه چهارم را در رنکینگ جهانی دارد.

• موسسه موسیقی کرتیس

پنجمین موسسه آموزش عالی برتر در رشته هنرهای نمایشی و در گرایش موسیقی است. هنرستان موسیقی کرتیس در شهر فیلادلفیا آمریکا واقع شده است. دوره‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری رشته موسیقی در این هنرستان برگزار می‌شود. احتمال پذیرش دانشجو در این دانشگاه کمی سخت است.

• دانشگاه نیویورک NYU

دانشگاه نیویورک بزرگ‌ترین دانشگاه خصوصی آمریکا است. این دانشگاه ششمین دانشگاه برتر در رشته هنرهای نمایشی به شمار می‌رود. دانشگاه نیویورک در سال 1831 تاسیس شده است و در 25 کشور جهان شعبه دارد.

• مدرسه موسیقی و نمایش گیلدهال

مدرسه موسیقی و نمایش گیلدهال از محبوب ترین مدارس هنرهای نمایشی در انگلستان محسوب می شود. این مدرسه در شهر لندن واقع شده است و اساتید بزرگی در آن تدریس می‌کنند. این مدرسه در رشته‌های موسیقی و هنرهای نمایشی هرساله حدود 900 دانشجو را پذیرش می‌کند.

• دانشگاه هاروارد

دانشگاه هاروارد جزء بهترین دانشگاه‌های جهان در تمام رشته های تحصیلی است. بر اساس رنکینگ QS دانشگاه هاروارد رتبه هشتم را در رشته هنرهای نمایشی دارد. گرفتن پذیرش و قبولی در دانشگاه هاروارد سخت است اما غیرممکن نیست.

• دانشگاه نورت‌ وسترن

این دانشگاه واقع در شهر شیکاگو است و در کشور قطر نیز شعبه دارد. این دانشگاه یک موسسه خصوصی است و در رشته هنرهای نمایشی رنکینگ بسیار خوبی دارد.

• دانشگاه اکسفورد

دانشگاه آکسفورد از بهترین دانشگاه‌های جهان و قدیمی‌ترین دانشگاه انگلیسی زبان است. در لیست QS دانشگاه آکسفورد رتبه نهم را برای رشته هنرهای نمایشی کسب کرده است. این دانشگاه در شهر آکسفورد و در کشور انگلستان واقع شده است. شرایط ورود به دانشگاه آکسفورد سخت خواهد بود؛ اما این دانشگاه هر ساله از تمام نقاط جهان دانشجو می‌پذیرد.

• دانشگاه کمبریج

دانشگاه کمبریج رتبه یازدهم را در رشته هنرهای نمایشی دارد. این دانشگاه در شهر کمبریج انگلستان واقع شده است. برای ورود به این دانشگاه باید نمرات بالایی کسب کرده باشید و مدارک تحصیلی قابل قبولی داشته باشید.

• آکادمی سیبلیوس در فنلاند
• آکادمی هنرهای نمایشی هنگ کنگ
• دانشگاه ملبورن استرالیا
• دانشگاه موناش استرالیا
• دانشگاه رویال هالووی لندن
• دانشگاه ییل آمریکا
• دانشگاه استنفورد و …از دیگر دانشگاه‌های برتر در رشته هنرهای نمایشی محسوب می‌شوند.

رشته‌های مرتبط با هنرهای نمایشی

ادبیات نمایشی، موسیقی، نمایش و تئاتر، کارگردانی، رقص و هنرهای تصویری از رشته‌های مرتبط با رشته هنرهای نمایشی به شمار می‌روند.

رشته های زیادی هستند که با رشته هنرهای نمایشی مرتبط هستند. برای مثال رشته ادبیات نمایشی از گرایش ها و رشته‌های مربوط به هنرهای نمایشی است. در رشته ادبیات نمایشی دانشجویان با تاریخچه ادبیات تئاتر و نمایش آشنا می شوند و هم چنین اصول و فنون نمایشنامه نویسی را فرا می گیرند .دانشجویان رشته ادبیات نمایشی پس از گذراندن دوران تحصیل می توانند نمایشنامه نویس شوند. نمایشنامه‌نویس می تواند با خلق یک نمایشنامه خوب، وارد حوزه تئاتر شود و در این حوزه فعالیت کند. از این رو رشته ادبیات نمایشی و هنرهای نمایشی بسیار به یکدیگر مرتبط خواهند بود. هدف رشته ادبیات نمایشی تربیت نویسندگانی توانا و زبده است که توانایی نقد و تحلیل متن‌های نمایشی را داشته باشند.

رشته کارگردانی هم از رشته های مرتبط با رشته هنرهای نمایشی است. وظیفه کارگردان انتخاب متن نمایش، انتخاب دقیق بازیگران متناسب با شخصیت‌های داستان و انتخاب عوامل صحنه خواهد بود. کارگردان باید گروه نمایش را هدایت و رهبری کند.

از دیگر رشته‌های مرتبط با هنرهای نمایشی، رشته موسیقی است. موسیقی علم نواختن ساز ها و ایجاد ریتم و هارمونی است. دانشجویان رشته موسیقی در طول دوران تحصیل با مبانی نظری و ساختار موسیقی جهان آشنا می‌شوند. رشته موسیقی خود گرایش های متفاوتی دارد.  زمینه‌های شغلی این رشته عبارتند از آهنگ‌سازی، مربی سازهای جهانی، مربی سرود و آواز، رهبر ارکستر و … .

نمایش و تئاتر از زیرشاخه‌های رشته هنرهای نمایشی محسوب می‌شود. تئاتر یکی از هنرهای هفتگانه است. در رشته تئاتر دانشجویان با مفاهیم و مبانی نمایش و اجرا آشنا می‌شوند. پانتومیم، نقالی، نمایش عروسکی و … از زیر شاخه های تئاتر و هنرهای نمایشی هستند.

درآمد ماهیانه

درآمد ماهیانه افرادی که در گرایش‌های مختلف رشته هنرهای نمایشی تحصیل می‌کند متفاوت است. مسلما درآمد کسی که در حوزه تئاتر فعالیت می‌کند با درآمد کسی که در حوزه موسیقی فعالیت می کند بسیار متفاوت خواهد بود. بنابراین میزان درآمد شما را رشته تخصصی‌تان تعیین می‌کند.

از طرفی مهارت های شما می توانند باعث افزایش و یا کاهش میزان درآمدتان شود. داشتن مدرک کارشناسی ارشد و یا دکتری هم می‌تواند میزان حقوق دریافتی شما را بالاتر ببرد. همچنین درآمد رشته هنرهای نمایشی در شهرها و کشورهای مختلف، متفاوت است. برای مثال میانگین درآمد این رشته در آمریکا  سالانه حداقل 45 هزار دلار و ماهیانه حدود 4 هزار دلار است؛ اما ممکن است در کشورهای دیگر این رقم بسیار متفاوت باشد. حتی در ایالت‌های مختلف امریکا درآمد ماهیانه رشته هنرهای نمایشی می تواند متفاوت باشد برای مثال بالاترین درآمد ثبت شده در این رشته برای ایالت مونتانا با 132 هزار دلار درآمد سالانه است.

در انگلیس هم افرادی که در رشته هنرهای نمایشی تحصیل کرده‌اند می‌توانند درآمد خوبی کسب کنند. میانگین درآمد این رشته در انگلیس حدود 40 هزار پوند به صورت سالانه و حدود 3500 تا 4000 پوند در ماه خواهد بود؛ البته این رقم با توجه به تخصص و حرفه فرد متغیر است. در انگلیس فرصت‌های شغلی بسیاری برای علاقه‌مندان به رشته هنرهای نمایشی وجود دارد.

در کشورهای اروپایی مانند آلمان، ایتالیا، فرانسه، اتریش، ارمنستان، اسپانیا و… درآمد ماهیانه رشته هنرهای نمایشی حدودا 1500 تا 2000 یورو در ماه خواهد بود. در کشورهای همسایه مانند ترکیه، درآمد میانگین حدود 9 هزار لیر در ماه است. متاسفانه در رابطه با میزان درآمد این رشته در ایران آمار مشخصی در دسترس نیست.