سوغات و صنایع دستی رفسنجان بین تمام گردشگرانی که به این شهر سفر می کنند بسیار زبان زد است.رفسنجان یکی از شهر های استان کرمان می باشد.همانطور که می دانید شهرستان رفسنجان دارای 5 بخش، شامل:

شهرستان رفسنجان، یکی از مهم‌ترین شهرستان‌های ایران و استان کرمان است. این شهرستان، واقع در شمال استان کرمان است و از شمال با استان یزد، از جنوب با شهرستان‌های سیرجان و بردسیر، از شرق با زرند و کرمان و از غرب با شهرستان شهربابک همسایه است.بخش مرکزی، انار، نوق، کشکوئیه، فردوس و همچنین شش شهر رفسنجان، انار، کشکوئیه، بهرمان، مس سرچشمه و امین شهر با 16 دهستان و 246 پارچه آبادی می‌باشد. بهتر است بدانید که شهرستان رفسنجان دارای:
بزرگ‌ترین معادن روباز مس دنیا، بزرگ‌ترین تولید کننده پسته جهان و همینطور بزرگ‌ترین خانه خشتی جهان است. اگر تا به حال به رفسنجان سفر نکرده اید پیشنهاد می کنم سری به این شهر زیبا بزنید.

اطلاعات تکمیلی درباره رفسنجان

رفسنجان  شهری با قدمتی دیرینه در شمال غرب کرمان  است. این شهر از بهترین مناطق کشت پسته ایران محسوب می شود. از رفسنجان در متون تاریخی با اسامی مختلفی نام برده شده است. که همه این نام‌گذاری ها در ارتباط با ذخایر زیرزمینی آن صورت گرفته است. رفسنگان از دو کلمه رفسنگ و کان به معنی معدن مس بوده است که به رفسنجان تبدیل شده است.

در این شهر از دیرباز باغداری اهمیت ویژه‌ای داشته است. در شهر باغ‌های فراوان پسته، انار، انگور، سیب، گردو و زردآلو و فندق وجود دارد. قالی بافی از مهم ترین صنایع دستی منطقه به شمار می‌آید. از گونه‌های جانوری نادر که اخیراً در منطقه شناسایی شده است رودک عسل خوار است. جانوری از خانواده‌ی راسوها که علاقه‌ی شدیدی به خوردن عسل دارد. رفسنجان شهری پر از قلعه و کوشک، کاروانسرا، تیمچه و بازار، معبد و امامزاده، آب انبار، تپه و عمارت تاریخی است.

سرچشمه دوران، دره در، راویز، خنامان و غیره از ییلاقات زیبای منطقه است. از جمله اماکن تفریحی رفسنجان می‌توان به موزه ریاست جمهوری رفسنجان، پیست کارتینگ، پیست موتور کراس، باشگاه تیراندازی تراپ و پیست اسکیت اشاره کرد. بام رفسنجان، آبشار لولی کش، آب گرم ده ظهیر، رودخانه شاهزاده عباس، آب جوشان راویز و پدیده طبیعی چاه دریا از جاذبه‌های طبیعی رفسنجان است.

قرارگیری بر سر راه دو استان کرمان ویزد، عبور کردن راه آهن تهران – بندرعباس از کنار شهر و نیز داشتن فرودگاه موقعیت خاصی به رفسنجان بخشیده است. این عامل به همراه شرایط اقلیمی و آثار تاریخی بر جای مانده و نیز مراکز اقامتی نظیر مهمانسرای جهانگردی رفسنجان آن را شهری مستعد در جذب گردشگران کرده است.

رفسنجان در ارتفاع ۱۵۲۸ متری از سطح زمین قرار دارد و از شمال به زرند، از غرب به شهربابک، از جنوب غربی به سیرجان، از جنوب به بردسیر و از شرق به کرمان محدود می‌شود. فاصله رفسنجان تا کرمان برابر با ۱۱۰ کیلومتر است. در ۵۵ کیلومتری جنوب رفسنجان، مجموعه کارخانه‌های مس سرچشمه قرار دارد که یکی از بزرگ‌ترین معادن مس ایران است.

محصولات کشاورزی رفسنجان

اگر شما از افراد اهل سفر باشید، حتما می‌دانید که بهترین خاطرات سفر زمانی اتفاق خواهند افتاد که گشت و گذارتان تنها محدود به مکان‌های مشهور و شلوغ نباشند. معمولا شهرهای کوچک، حرف‌های بزرگی دارند که شما باید بشنوید. جمع‌آوری اطلاعات و دانش درباره جزئیات کوچک و بزرگ مقصدهایتان، می‌تواند بسیار لذت‌بخش و مفرح باشد. بنابراین سفر به مقاصد کوچک‌تر را فراموش نکنید.

تمام شهرهای بزرگی که شما آن‌ها را می‌شناسید، ارزش و اعتبار خود را از تاریخ، کشاورزی، تکنولوژی و… به دست آورده‌اند و از طرفی میزان زیادی از این اعتبارات را از شهرهای کوچک اطراف خود می‌گیرند. یکی از مهم‌ترین جنبه‌هایی که می‌تواند به اقتصاد و اعتبار شهر یا استان کمک کند؛ بخش کشاورزی است. کشاورزی در تعریف کلی‌تر می‌تواند آینده را تعیین کند. به همین دلیل نیز اغلب کشورها، از جمله کشور ایران، سعی دارند تا بیش‌تر درآمد آن‌ها از بخش کشاورزی تامین شود.

یکی از کالاهایی که نقش بسیار مهمی در اقتصاد کشاورزی کشور ایران دارد، پسته است. تقریبا کسی نیست که نداند پسته ایران، در حقیقت در شهرستان رفسنجان استان کرمان کشت می‌شود. البته محصولات کشاورزی رفسنجان تنها به پسته ختم نمی‌شوند و انواع مختلفی دارند.

پسته رفسنجان

همان طور که گفتیم؛ یکی از مشهورترین محصولات کشاورزی رفسنجان پسته است. این مغز آجیل که با نام طلای سبز نیز شناخته می‌شود و یکی از دلایل شهرت جهانی آن، درصد خندانی بسیار بالا و طعم بی‌نظیر آن است. بیش‌تر حجم پسته بازار از ارقام مشهوری چون اوحدی (فندقی)، احمد آقایی، اکبری و کله قوچی تامین می‌شود.

محمود افغان در حمله به ایران از رفسنجان گذشت و این شهر را غارت و تخریب کرد تا جایی که در عصر قاجار این منطقه به ویرانه‌ای تبدیل شد. یکی از بناهای مهم تاریخی رفسنجان، قلعه‌ای مربوط به اسماعیلیان بود که براثر سیل از بین رفته و امروز تنها خرابه‌هایی از آن باقی‌مانده است.

رفسنجان بناهای تاریخی زیادی دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها «بزرگ‌ترین خانه خشتی جهان» است که در این خاک واقع شده است.

فرهنگ و آداب‌ و رسوم

پوشش

باس محلی که مردم رفسنجان بر تن می‌کنند، لباس محلی کرمانی است و این محدوده لباس محلی خاصی ندارد.

لباس در میان مردم کرمان به سه دسته کلی تقسیم می‌شود:

• محلی
• بلوچی
• زرتشتی

از جمله پوشاک محلی زنان می‌توانیم به چارقد، پیچه، چادر دلاغ، شلیت، پیراهن شش‌ترک، یل، ساغری و گالش است.

از پوشاک محلی مردانه می‌توانیم به انواع کلاه‌های نمدی، شاپو، عمامه و کاموایی، پیراهن، قبا، ساغری، گیوه، مچ پیچ و پاپیچ اشاره کنیم.

نوزادان هم در فرهنگ کرمان، لباس مخصوص خود را دارند، از جمله لباس‌های محلی کرمانی می‌توانیم به دورگوشو، کلاه چینو، لچک، شمیلو اشاره کنیم.

آداب‌ و رسوم

یکی از ایامی که در کرمان و شهر رفسنجان با آداب خاصی گرامی داشته می‌شود، شب یلدا است. افسانه‌ای زیبا در رابطه با شب یلدا در فرهنگ کرمان وجود دارد که از گذشته سینه‌به‌سینه نقل شده است. بر اساس این افسانه مردی ثروتمند به نام قارون با کاروانی شتر که  روی آن هیزم فراوان قرار دارد، دور شهر می‌شود و در جلوی درب خانه افراد نیکوکار، هیزم قرار می‌دهد. این هیزم‌ها با طلوع خورشید به طلا تبدیل می‌شود و افراد نیکوکار به سزای عمل نیک خود می‌رسند.

از جمله غذاها و خوراکی‌های سنتی که در این شب بر سر سفره کرمانی‌ها قرار دارد، عبارت است از اوماچو، کلمپه و کماچ.

در این شب زیبا حافظ می‌خوانند و بزرگان خاندان فال نخود می‌گیرند.

گویش

کرمان و شهرهای آن، لهجه خاصی دارند که به لهجه کرمانی مشهور است. در رفسنجان و کرمان گروهی از زرتشتیان سکونت دارند که زبانی متفاوت از کرمانی فارسی دارند.

سوغات

مهم‌ترین واصلی‌ترین محصول رفسنجان، پسته است. از دیگر سوغاتی‌های مشهور این خاک می‌توانیم به قاووت پسته، حلوای پسته و کره پسته اشاره کنیم.

صنایع‌دستی

خاک مرغوب رفسنجان باعث شده است که کارخانه‌های تولید کاشی و سرامیک در این منطقه رشد کنند و این دو محصول را می‌توان از مهم‌ترین صنایع رفسنجان شناخت.

خرید صنایع دستی

صنایع دستی رفسنجان

این منطقه نیز همانند بسیاری از مناطق کشور ایران، یک لیست بلند و بالا از صنایع دستی خاص و ارزشمند را دارد. از صنایع دستی رفسنجان به طور کلی می‌توان قلم‌زنی روی مس، قلاب بافی، قالی بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، مس‌گری، سفالگری، خراطی، گیوه‌دوزی و پته دوزی را نام برد که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:

قالی باقی

اولین نکته‌ای که دنیا را متوجه ایران می‌کند هنر ایرانی و فرش ایرانی است. دیار کرمان سرزمینی که در دل کویر به تولید قالی‌های پر آبرنگ که چشم هر بیننده را می‌نوازد معروف است؛ که البته مردمان هنرمند رفسنجان نیز در این هنرنمایی سهمی به سزا دارند
راستی چرا فرش کرمان به این قشنگی است؟ درحالی‌که این فرش‌ها در دل کویر بافته می‌شوند.
شاید بتوان این‌چنین گفت که هر کس آرزو دارد که درجایی که زندگی می‌کند، باغ و باغچه‌هایی زیبا باشد، وقتی به این آرزو نرسد آن‌ها را بافتن قالی به درون زندگی‌اش می‌آورد.

پته‌دوزی:

پته دوزی، از هنرهای قدیمی و بسیار اصیل کشور ایران است و با نام‌های سلسه دوزی و فطه دوزی نیز شناخته می‌شود. در هنر پته دوزی، به پارچه پشمی و ضخیمی که برای زمینه پته استفاده می‌شود؛ عریض می‌گویند. پته‌دوزی یک هنر اصیل ایرانی است که به آن سلسه دوزی و یا فطه دوزی هم می‌گویند.

پته دوزی در اصل، نوعی دوختن گل، بوته و سایر عناصر طبیعی زیبا روی شال‌های کرکی است که در استان کرمان رواج زیادی دارد. پارچه‌ای زمینه پته پارچه‌ای ضخیم و پشمی است که عریض نامیده می‌شود. شما می‌توانید با پته پرده‌ها، رومیزی، سجاده، جلد قرآن، جا نماز و … را بسیار زیبا و چشم‌نواز کنید.

پته‌دوزی نوعی دوخت گل‌وبته با دست بر روی شال کرکی گفته می‌شود که در دیار کرمان مرسوم است و برای دوخت سجاده، جانمازی، رومیزی، جلد قرآن و پرده استفاده می‌شود.

سوغات رفسنجان

مهم‌ترین سوغات رفسنجان پسته است که نه‌تنها شهرت کشوری بلکه شهرتی جهانی دارد
انواع پسته (پسته اکبری، پسته احمد آقایی، پسته کله قوچی و پسته فندقی) را می‌توان در این شهرستان یافت
رفسنجان علاوه برپسته سوغات‌های دیگری مانند کلمپه، کماج سهن و قاووت نیز نام برد.

کلمپه

کلمپه نیز از دیگر سوغاتی های معروف رفسنجان و به طور کلی استان کرمان است. این شیرینی، از شهد خرما تهیه می‌شود که شیرینی طبیعی و با ضرر بسیار کم‌تر است. به علاوه در این شیرینی خوش‌طعم، معمولا از روغن‌های محلی، پسته‌های اعلا و گردوهای خوش‌مزه استفاده می‌شود که نادیده گرفتن آن را بیش از پیش سخت می‌کنند. از دیگر نکات مثبت درباره کلمپه، می‌توان به خشک بودن و در نتیجه ماندگاری بسیار بیش‌تر آن اشاره کرد. شما می‌توانید با خیال راحت این شیرینی هوس‌انگیز را بخرید، به خانه بروید و مطمئن باشید که تازه باقی می‌ماند.

کماج سهن

یکی دیگر از سوغاتی های دوست داشتنی رفسنجان کماج سهن است. این شیرینی سنتی، از خمیر جوانه گندم و ادویه‌هایی مانند زیره، دارچین و برخی از گیاهان دارویی تهیه می‌شود. این شیرینی نیز علاوه بر خواص خوراکی زیاد، می‌تواند به مدت طولانی بدون هیچ ماده نگه‌دارنده‌ای، در بیرون از یخچال بماند.

قاووت

این نوع شیرینی که از قدیم ادیام مردم رفسنجان آن را درست می‌کردند و قدمتی طولانی دارد. در لهجه کرمونی به آن قووتو یا قویت می‌گویند. این پودر خوراکی که باید آن را نوعی شیرینی به‌ حساب آورد در انواع مختلفی تولید می‌شود که طعم‌های متفاوتی دارد. معمولاً برای تهیه از انواع مغزها، ادویه‌ی مختلف، بذر گیاهان، گیاهان دارویی، جو، گندم، کنجد، قهوه، نخودچی استفاده می‌کنند.

حصیر